Gri Bebek Sendromu Nedir? Belirtileri, Nedenleri ve Tedavisi

Gri bebek sendromu, yenidoğanlarda ve prematüre bebeklerde yüksek düzeyde kloramfenikol adlı antibiyotiğin bulunması nedeniyle gelişen nadir bir hastalıktır. Kloramfenikol ise menenjit, tifo ve kolera gibi bakteriyel hastalıkların tedavisinde kullanılan bir antibiyotiktir. Bebeğin böbreklerinin veya karaciğerinin yeterince olgunlaşmamış olması durumunda bu ilaç metabolize edilip dışarıya atılamayacağından gri bebek sendromu gelişebilir. Kalp sorunları, cildin grileşmesi ve karnın şişmesi/gerilmesi gibi belirtilere yol açabilen gri bebek sendromu şiddetli komplikasyonlara neden olabilen bir hastalıktır. Bu nedenle fark edilir edilmez hastaneye başvurmak önemlidir. Sizler için hazırladığımız bu yazıda gri bebek sendromu belirtileri, nedenleri ve tedavisi ile ilgili tüm bilinmesi gerekenleri derledik. Hazırsanız başlayalım.

Gri Bebek Sendromunun Nedenleri Nelerdir?

Gri bebek sendromunun birincil nedeni, bebeğin kan serumunda bir tür antibiyotik olan kloramfenikolün birikmesidir. Kloramfenikolün kandaki toksik seviyeleri, cildin gri tona bürünmesine yol açan bir dolaşım çöküşüne neden olabilir. Bu nedenle hastalık gri bebek sendromu olarak adlandırılmıştır. Gri bebek sendromu tamamen sağlıklı bebeklerde gelişebileceği gibi, daha çok karaciğeri veya böbreği yeterince olgunlaşmamış yenidoğanlarda görülür. Zira olgunlaşmamış karaciğer ilacı metabolize edemeyebilir veya böbrekler iyi çalışmadığında kloramfenikolü dışarıya atamayabilir. Bu durumda vücutta  kloramfenikol birikerek gri bebek sendromu gelişebilir.

Gri Bebek Sendromunun Risk Faktörleri

Gri bebek sendromunun gelişmesinde aşağıdaki risk faktörleri rol oynayabilir:

• Azalmış karaciğer fonksiyonu
• Azalmış böbrek fonksiyonu
• Yüksek dozda kloramfenikol
• Kloramfenikol tedavisinin uzun sürmesi
• Düşük kilo ve yetersiz beslenme
• Anne sütüyle ilacın bebeğe ulaşması

Gri Bebek Sendromunun Belirtileri

Gri bebek sendromu, kloramfenikol tedavisinden 2 ila 9 gün sonra ortaya çıkabilir. Hastalığın başlangıcı ve şiddeti, ilaç düzeyine ve hepatorenal fonksiyonlara göre değişiklik gösterebilir. Gri bebek sendromu belirtileri ise şunları içerebilir:

• Zayıflık
• Kusma
• Beslenmeyi reddetme
• Uyuşukluk, sürekli uyku hali
• Soluk görünüm
• Cildin kül rengine, gri renge bürünmesi
• Karın şişliği/gerginliği
• Hipotansiyon
• Düşük vücut ısısı
• Solunum sıkıntısı
• Mavi dudaklara, mavi tırnaklara ve mavimsi cilde neden olabilen siyanoz

Gri Bebek Sendromunun Komplikasyonları

Aşağıdaki semptomlar kloramfenikol toksisitesiyle ilişkili olabilir:

• Kanama
• Karaciğer yetmezliği
• Böbrek yetmezliği
• Kemik iliği toksisitesine bağlı olarak aplastik anemi
• Optik sinir iltihabı ve görme sorunları
• Periferik sinirlerle ilgili sorunlar
• Kardiyovasküler çöküş veya şok
• Enfeksiyon
• Beyin hasarı

Gri Bebek Sendromu Tanısı Nasıl Konur?

Gri bebek sendromu, bebeklerde kloramfenikol maruziyeti öyküsü yanı sıra cildin görünümünden de anlaşılabilir. Ancak kardiyak nedenleri, sepsisi ve diğer metabolik sendromları dışlamak için kan testi, karın röntgeni, karın ultrasonu, bilgisayarlı tomografi ve EKG gibi farklı test ve tetkikler yapılabilir.

Gri Bebek Sendromunun Tedavisi

Gri bebek sendromu tedavisi için öncelikle kloramfenikolün kesilmesi gerekir. Kan ve dolaşım sisteminde sorun olan bebeklere yoğun bakım ünitelerinde agresif resüsitasyon uygulanır. Gereksinime bağlı olarak uygun oksijen tedavisi, ventilasyon ve erken entübasyon uygulanabilir. Kloramfenikol moleküllerinin kandan doğrudan uzaklaştırılması için aktif kömür hemoperfüzyonu veya kan değişimi gibi tedavilere başvurulabilir. Gri bebek sendromu erken teşhis edilirse ve kloramfenikol kesilirse, hasar almadan iyileşme olasılığı çok yüksektir. Ancak geç kalınırsa önemli komplikasyonlar gelişebilir.

Gri Bebek Sendromu Nasıl Önlenir?

Kloramfenikol maruziyetinden kaçınmak, gri bebek sendromunu önlemenin en etkili yoludur. Çocuk doktorları genellikle daha güvenli antibiyotikler reçete ederler. Ancak kloramfenikol reçete edilmesi gerekiyorsa düşük dozda, uzun süreli tedavileri tercih ederler. Bu noktada bebeğin kilosu ve yaşına göre dozaj belirlenir. Bu nedenle ebeveynler, kloramfenikol içeren antibiyotikler de dahil olmak üzere hiçbir ilacı doktora danışmadan bebeklerine vermemelidir. Bununla birlikte hamile ve emziren annelere toksisite riskini azaltmak için daha güvenli antibiyotikler reçete edilmektedir.

Bu içeriğimiz de ilginizi çekebilir:

Fallot Tetralojisi (Mavi Bebek Hastalığı) Nedir?

Kaynak: 1