Konak: Neden Olur, Nasıl Temizlenir?

Bebeklerde konak; özellikle doğumdan sonraki 1. – 3. ay arası ortaya çıkan, daha çok kafa derisi ve kaş bölgesinde oluşan, kepeğe benzeyen görüntüsüyle dikkat çeken sarı/beyaz kabuklanmalardır. Anneler tarafından saç derisinde pullanma veya kepek olarak tarif edilen konak, genellikle doğumdan 1 ay sonra ortaya çıkıyor. 2 – 3 ay içerisinde de herhangi bir müdahaleye gerek kalmadan kendiliğinden geçiyor. Bazı bebeklerde bu süreç 1 yıla kadar uzayabiliyor. Konağın nedeni henüz tam olarak aydınlatılamamış olsa da uzmanlar ciltte üretilen fazla yağın (sebum) bebeklerde konak oluşmasına neden olduğunu düşünüyor. Bu nedenle sanılanın aksine, bebeğin kafa derisindeki konak ile hijyen arasında hiçbir bağ bulunmuyor. 

Bebeğinin kafasında konak olan anneler her ne kadar endişeli davransa da konak bebeği rahatsız etmiyor veya kafasında kaşıntıya sebep olmuyor. Yalnızca saç derisindeki dökülmenin etrafı kızarık bir hal alırsa, o zaman çocuk doktoruna muayene olunması öneriliyor. Konak her ne kadar birkaç ay içinde kendiliğinden geçse de bazı bebeklerde süreç uzayabiliyor. Bu durumda konak nasıl temizlenir sorusunun cevabı da anneler için önem kazanmaya başlıyor. Ama bunun öncesinde konak nedir, bebeklerde konak ne zaman geçer sorularının yanıtlarına bakalım...

Bebeklerde Konak Neden Olur, Konak Nasıl Temizlenir?

Konak Nedir?

Bebeğin saç derisinde pullanma şeklinde tanımlanabilen bilinen konak, halk arasında beşik kapağı veya kızak kapağı olarak bilinse de tıptaki adı infantil seboreik dermatittir. Bebeklerin çoğunda görülen konak, genellikle doğumdan 3 – 4 hafta sonra oluşmaya başlar. Daha çok bebeğin baş derisinde pullanma şeklinde görülür ancak alnında, kulak arkasında, kaş bölgesinde ve yüzünün diğer kıvrımlı bölgelerinde gelişebilir. Bebeklerde konak belirtileri değişiklik gösterse de infantil seboreik dermatit olan hemen hemen bebeğin kafa derisinde beyaz/sarı kabuklanmalar dikkat çeker. Katmanlar şeklinde pul pul kepek görünümünü andıran konak, nadiren kötü kokuya da sebep olabilir. İlerlemiş durumlarda ise saç derisindeki pullanmaların etrafında kızarıklık oluşabilir Bu durumda mutlaka çocuk doktoru ile iletişime geçilmeli ve uygulayacağı tedaviye uyulmalıdır.

Bebeklerde Konak Neden Olur?

Bebeklerde saç derisinde kabuklanma, kepek, saç derisinde pullanma gibi çeşitli isimlerle adlandırılan konak, genellikle doğumdan 1 ay sonra oluşmaya başlar. Görüntü olarak ebeveynleri bir hayli endişelendirdiği için, bebeklerde konak neden olur sorusunun cevabı da anne babalar tarafından merak edilir. Bebeğin genel sağlık durumunu olumsuz etkilemeyen ve çoğu zaman kendi kendine geçen konağın temel sebebi, ciltte biriken sebumdur. Bebekler çok hızlı bir şekilde gelişim gösterirler. Bu sırada cilt altındaki yağ bezleri de hızla çalışır ve fazla yağ üretir. Oluşan yağ tabakası ölü deri olarak cilt yüzeyine yapışır ve bunun sonucunda konak adı verilen saç derisindeki pullanmalar görülür. Aynı zamanda deride bulunan ve bir maya türü olan Malassezia’nın da bebeklerde konağa neden olabileceği düşünülüyor. Tüm bunlara ek olarak bebeğin saç derisinde kabuklanma/kepek oluşmasının diğer nedenleri arasında genetik yatkınlık, bebeğin cildini tahriş eden kimyasal maddeler kullanılması, banyodan sonra saçın nemli kalması, bebeğin alerji yatkınlığı, sıcak/soğuk hava ve hatta annenin gebeliğinde nasıl beslendiği gibi faktörlerin de bebeklerde infantil seboreik dermatite neden olabileceği düşünülüyor.

Peki, bebeklerin saç derisinde pullanmaya neden olan fazla yağ üretimi neden olur? Hemen söyleyelim, hamilelik hormonları! Anne doğumdan kısa bir süre sonra hamilelik hormonlarını atsa da bebek hemen atamıyor. Yağ bezlerinin fazla çalışması ciltteki Malassezia adlı maya türünün gelişmesine sebep oluyor. Bu da bebeğin kafasında kepeklenme olarak tarif edilen konak görünümüne zemin hazırlıyor. Ancak iyi tarafından bakılacak olursa, hormonları attığı zaman bebeğin saç derisindeki kabuklanma da azalarak kayboluyor.

En İyi Bebek Şampuanı Hangisi?

Bebeklerde Konak Belirtileri

Saç derisinde kabuklanma olarak da bilinen konak, sıklıkla kafa derisinde ortaya çıksa da kaşta, kulak arkasında veya yüzün diğer kıvrımlı bölgelerinde oluşabilir. Aşırı yağ üretimi, Malassezia mayası, duştan sonra nemli kalan saç, sıcak/soğuk hava ve daha birçok faktörün kombinasyonu olarak ortaya çıkabilen bu deri hastalığının, bilinenin aksine hijyen ile alakası yoktur. Görünümü kepeğe benzese de aşağıdaki durumlar bebeklerde konak belirtileri olarak değerlendirilebilir.

• Saç derisinde beyaz/sarı pullanma,
• Katmanlar halinde pul pul kepek görünümü,
• Kalın ve yağlı görünen saç derisi,
• İleri vakalarda derinin kızarması.

Bebeklerde Konak Nasıl Temizlenir?

Görünümü ebeveynleri endişelendirse de konak genellikle bebeğe acı veya ağrı vermez. Bir hastalık olmadığı için tedavisi de yoktur. Zira oluştuktan birkaç ay sonra kendiliğinden gerilemeye başlar. Ancak çoğu anne baba, süreci hızlandırmak için konak nasıl temizlenir sorusunun yanıtını aramaya başlar. Konağın temizlenmesi için evde yapılabilecek basit yöntemler bulunuyor. Ancak bu yöntemlerin mutlaka doktor onayı alınarak yapılması gerekiyor.

• Öncelikle belirtmek gerekir ki, konak kesinlikle tırnaklarla kazınmamaları, kabuklar el ile müdahale edilerek koparılmamalıdır. Bu durum hem enfeksiyon riski doğurur hem de konağın yayılmasına ve bebeğin kafasının tahriş olmasına neden olabilir.
• Bebeğin kafasında oluşan konağın temizlenebilmesi için özel bebek yağlarından veya zeytinyağından faydalanılabilir. Çok az bir yağ kullanarak, ufak hareketlerle bebeğin kafasına masaj yapılabilir. Ardından organik bebek şampuanı ile bebeğin kafası yıkanabilir. Konak geçinceye kadar bebeğin rutini bu şekilde oluşturulabilir.
• Kalın kabuklanmalarda ise yağ ile masaj yapıldıktan sonra konak tarağı ile bebeğin saçı taranabilir ve yumuşayan kabuklar uzaklaştırılabilir. Ancak kabuklar yumuşamadan tarama işlemi gerçekleştirilmemelidir. Aksi halde bebeğin cildi zarar görebilir.
• Konak hastalığı olan bebeklerin daha sık yıkanması ve konak belirtileri hafifleyene kadar her banyo öncesi yukarıdaki rutinlerin yapılması önerilir. Hafiflemeye başladıktan sonra yağ ile masaj yapma işlemi bir banyo atlayarak uygulanabilir. Tüm bu yumuşatma, tarama ve yıkama önlemlerine rağmen birkaç hafta içinde şikâyetlerde hafifleme görülmüyorsa veya aksine şikâyetler şiddetleniyorsa, mutlaka çocuk doktoruna muayene olunmalıdır.
• Konak temizliği sırasında bebekte saç dökülmeleri görülmesi son derece doğaldır. Deri iyileştikten sonra bebeğin saçları güçlenerek artmaya ve uzamaya devam eder. Konak, bebeklerde tam veya bölgesel kelliğe sebep olmaz. Eğer şiddetli saç dökülmesi göze çarpıyorsa, enfeksiyon ihtimali düşünülebilir. Bu durumda mutlaka doktora başvurmak gerekir.
  
  

Yenidoğan Bebeklerde Cilt Bakımı ile İlgili 10 İpucu!

Bebeklerde Saç Derisinde Pullanma Tedavisi

Seboreik dermatit olarak da bilinen konak bir hastalık değildir. Dolayısıyla tedavisi de yoktur. Zaten bebeklerde görülen konak genellikle hafif şiddetli olur ve birkaç ay içinde gerileme eğilimi gösterir. Çoğu zaman tıbbi tedaviye gerek kalmadan 3 – 4 ay içinde kendiliğinden geçer. Çok nadir durumlarda 1 seneye kadar devam ettiği bilinmektedir.  Ancak bazı bebeklerde inatçı konak gelişebilir ve evde yapılan bakıma rağmen geçmeyebilir. Buna bir de bebeğin saç derisinde şiddetli kızarıklık, akıntı, kanama, kötü koku, sivilce benzeri oluşumlar, huysuzluk, ciltte ısı artışı ve iltihap gibi belirtiler de eklenirse mutlaka çocuk doktoruna veya dermatoloji uzmanına muayene olunması gerekir. Zira bu belirtiler, enfeksiyona işaret ediyor olabilir. Bebeklerde konak nasıl geçer sorusuna da yanıt verdiğimize göre, şimdi konağı önlemek için neler yapılabilir, buna bakalım…

Tekrarlayan Konağı Önlemek İçin Neler Yapılabilir?

Bazı bebeklerde ise tekrarlayan konak görülebiliyor. Bebeklerin kafa derisinde pullanma oluşumunu önlemek için ebeveynlerin alabileceği birkaç önlem bulunuyor. Örneğin, konak önleyici şampuan ile bebeğin kafası yıkanabilir. Yıkama esnasında bebeğin başına hafifçe masaj yapılabilir. Çoğu anne baba, bıngıldak boşluğu sebebiyle bebeğin kafasına masaj yapmaktan kaçınır. Ancak bıngıldak, dokunmayla zarar görebilecek bir doku değildir. Bu nedenle hafif hareketler ile masaj yapılmasında herhangi bir sakınca yoktur. Bununla birlikte bebeğin başı terlediğinde mutlaka silinmeli, nemli bırakılmamalıdır. Uyuduğu odanın ısısı ise 24 dereceyi geçmemelidir. Eğer mevsim şartları el veriyorsa, ev içinde bebeğe şapka takılmamalıdır. Mümkünse bebek her gün yıkanmalı ancak haftada 2 – 3 kere şampuan kullanılmalıdır. Bebeklerde konak genellikle doğumdan 1 ay sonra ortaya çıkar. Bu nedenle ortaya çıkmadan önce belirttiğimiz önlemlerle, en azından şiddeti azaltılabilir.

Konak Bebekleri Rahatsız Eder mi?

Bebeğin saç derisinde kabuklanma olarak kendisini belli eden konak hastalığı, genelde bebekleri rahatsız etmez. Bebeğin herhangi bir ağrı veya kaşıntı duymasına sebep olmaz. Ancak bazı bebeklerde konak ile birlikte mantar enfeksiyonu da görülebilmektedir. Bu enfeksiyon ilerledikçe, bebeğin kafa derisi kızarır ve kaşıntı başlayabilir. Böylesi bir durumda elbette çocuk doktoru ile görüşülmesi gerekir. Çünkü konak her ne kadar kendi kendine geçme eğilimi gösterse de mantar enfeksiyonu etkili bir tedavi gerektirir.

Bebeklerde Atopik Dermatite Karşı Alınabilecek 6 Önlem!