6 Soruda Ölü Doğum ile İlgili Merak Edilenler

Yaklaşık 200 gebelikte bir karşılaşılan ölü doğum; 20. haftadan sonra çeşitli nedenlerden dolayı anne karnında yaşamını yitiren bebekler için kullanılan bir terimdir. Peki, ölü doğum neden olur, anne karnında ölen bebek anneyi zehirler mi? Detaylar makalemizde...

Anne Karnında Ölen Bebek Anneyi Zehirler mi?

1) Ölü Doğum Nedir?

Yaklaşık 200 gebelikte bir karşılaşılan ölü doğum, 20. haftadan sonra anne karnında ölen bebekler için kullanılan bir terimdir. 20. haftadan önce gerçekleşen ölümler düşük olarak adlandırılır ve kürtaj yoluyla rahim içi boşaltılır. Bebeğin ölümünün, gebeliğin kaçıncı haftasında gerçekleştirildiği bilinmiyor ise bebeğin kilosuna göre ölüm şekli isimlendirilir. Bebek 500 gramın altında ise düşük, üstünde ise ölü doğum olarak adlandırılır. Bebeğin doğduğu esnada canlı olması ancak doğumdan kısa bir süre sonra hayatını kaybetmesi ise bu başlık altında değerlendirilmez.

2) Ölü Doğum Neden Olur?

Ölü doğumun sebepleri; bebeğe, plasentaya ve anneye bağlı olarak değerlendirilir.

• Bebeğe Bağlı Nedenler

Ölü doğumların yaklaşık %30’u, bebeğe bağlı sebeplerle gerçekleşir. Bu sebeplerden en önemlisi ise doğumsal anomalilerdir. Kalp anomalileri (kalp kapakçığının dar olması), beyin anomalileri (sıvı toplanması) veya spina bifida olarak adlandırılan ve omuriliğin bir kısmının dışarı doğru fıtıklaşması şeklinde özetlenebilen anomalilerdir. Özellikle sipina bfidanın önlenmesi amacıyla, gebelikten 3 ay önce folik asit tabletlerine başlanması ve gebelik döneminde folik asitten zengin gıdalar ile beslenilmesi önerilmektedir.

Kromozom anomalileri de ölü doğuma neden olabilir. Bunlar içinde en fazla karşılaşılan ise Down Sendromudur. Saptayabilmek için hamileliğin 11. – 14. haftaları arasında anne adayından alınan kan örneği ile test ve ense kalınlığı ölçümü yapılır. Risk yüksek çıkarsa amniyosentez yapılabilir.

Bebekle ilgili olan sebeplerden bir diğeri de bebeğin anne karnında ızamıkçık, varicella ve listeria gibi enfeksiyonlar geçirmesidir. Bu enfeksiyonlar ölü doğumların yaklaşık %6’sından sorumludur.

• Anneye Bağlı Nedenler

Ölü doğumların yaklaşık %10’u anneye bağlı sebeplerle gerçekleşir. Bunlar arasında en sık karşılaşılanlar diyabet ve hipertansiyondur. Hamilelikten önce diyabet hastası olan annelerin planlı ve hamilelikten önce kan şekeri düzenlenmiş şekilde gebe kalması önerilir. Eğer hamileliğe bağlı gelişen diyabetten şüpheleniliyorsa, 26. 28. haftalar arasında şeker yükleme testi yapılır. Diyabeti olan hamilelerin yakından takip edilmesi ve diyetisyen eşliğinde hazırlanan bir menü ile beslenmesi, olası riskleri düşürmek açısından önemlidir.

Anneden kaynaklanan ölü doğum sebeplerinden bir diğeri de Antifosfolipid Sendromudur. Bu sendromda, anne adayının plasentasında pıhtılar oluşur ve bebeğe giden kan akımı engellenmiş olur.

*Kimyasal gebelik nedir?

• Plasentaya Bağlı Nedenler

Plasentaya bağlı bebek ölümleri, diğer nedenlere kıyasla daha fazla görülür. Plasenta, anneden gelen kan akımına öncülük eden ve rahime yapışık şekilde duran bir yapıdır. Bir ucundan da kordon uzanır ve bebeğin göbeğine bağlanır. Bu sayede anne ile bebek arasında besin ve oksijen alışverişi gerçekleşir. Fakat bazı durumlarda plasenta doğumdan önce rahim duvarından ayrılabilir. Bu durum en çok gebelik zehirlenmesi ile karşılaşıldığında görülür. Aynı zamanda plasenta ve bebeği çevreleyen zarın enfeksiyonu da anne karnındaki bebeğin kaybedilmesine sebep olabilir.

Tüm bu nedenlere ek olarak bebekte gelişim geriliğinin olması,  kordon sarkması, kan uyuşmazlığı, anne adayının karnına çok sert bir darbe alması da bebeğin zarar görmesine ve canlılığını yitirmesine neden olabilir. Yaklaşık 5 ölü doğumdan birinde ise hiçbir sebep bulunamadığı unutulmamalıdır.

3) Ölü Doğum Belirtileri

Vajinal kanama: Vajinal kanama, gebeliğin hangi döneminde olursanız olun, hemen doktora başvurulması gereken acil bir durumdur.

Bebeğin hareketlerinin hissedilmemesi: Bebeğin rutin hareketleri azaldıysa veya hissedilmiyorsa doktora danışılmalıdır.

*Bebek hareketleriyle ilgili 5 önemli bilgi!

Gebelik belirtilerinin bir anda ortadan kalkması: Özellikle ilk 3 aydan önce, bulantı veya halsizlik gibi yaşadığınız durumların aniden ortadan kalması, şüphelenilmesi gereken bir durumdur.

4) Ölü Doğumu Önlemek İçin Neler Yapılabilir?

Yukarıda da okuduğunuz gibi, ölü doğumlar nadir durumlar dışında genellikle bir nedene bağlı olarak gelişir. Bu nedenleri tetikleyen durumları ortadan kaldırmak, elbette ölü doğum riskini düşürecektir. Örneğin diyabet hastası gebelerin hamile kalmadan önce kan şekerini düzene sokması, listeria bakterisi açısından riskli olan çiğ et yenilmemesi veya riskli olarak değerlendirilen gebelerin sıkı takibi ve sık sık doktor kontrolüne gitmesi gerekmektedir. Tüm bunlara ek olarak sağlıklı beslenilmesi, stresten uzak durulması ve bulaşıcı hastalıklardan korunmaya çalışılması gerekir.

5) Bebek Nasıl Tahliye Edilir?

Anne karnındaki bebeğin canlılığını yitirdiği durumlarda, bebeğin rahimden nasıl çıkarılacağı genellikle gebelik haftasına bağlıdır. Gebelik 12. haftalık veya daha küçükse önce rahim ağzını yumuşatan ilaçlar verilir, daha sonra kürtaj yoluyla rahim temizlenir. 

*Kürtaj nasıl yapılır?

Eğer bebek 13. – 28. hafta aralığında ise genellikle birkaç hafta içinde rahim kendisini temizlemek için doğumu başlatır. Ama süre uzarsa, annede pıhtılaşma sorunu ve ciddi kanamalar olabileceği için suni sancı ile doğum başlatılır ve vajinal yolla bebek doğurtulur. Bazı durumlarda ise acil sezaryen ile bebek alınabilir. 28 haftalıktan büyük bebeklerde de suni sancı ile doğum başlatılabilir. Acil durumlarda sezaryen ile de bebek alınabilir. 13 haftadan büyük olan bebeklerin tahliye edilmesinde mutlaka hastanenin yeterli alt yapıya sahip olması ve her ihtimale karşı hazırda kan bulundurulması gerekir.

6) Ölen Bebek Anneyi Zehirler mi?

Konuyla ilgili en merak edilen konulardan biri de anne karnında ölen bebeğin anneyi zehirleyip zehirlemeyeceğidir. İlk haftalarda bebeğin anneyi zehirleme riski hemen hemen yoktur. Gebelik haftası büyükse ve bebek anne karnında uzun süre beklerse, o zaman zehirlenme riski artar.

*Boş gebelik nasıl anlaşılır?