Hamilelikte Safra Kesesi Taşı: Neden Olur, Nasıl Tedavi Edilir?

Hamilelikte safra kesesi taşı hormonal değişikliklere bağlı olarak aslında sık görülür. Mide bulantısı, kusma, ateş, gözde/ciltte sarılık ve üst kadranda ağrı gibi semptomlarla belirti veren safra kesesi taşı, genellikle ultrason ile teşhis edilir. Tedavisi ise hamileliğin kaçıncı ayında olunduğuna ve oluşturduğu şikâyetlere göre değişiklik gösterir.

Sizler için hazırladığımız bu yazıda, hamilelikte safra kesesi taşı belirtileri nelerdir, gebelikte safra kesesi taşı ameliyatı olunur mu gibi soruların yanıtlarını derledik. Hazırsanız başlayalım.

Safra Kesesi Nedir?

Safra kesesi, karaciğerin hemen altında bulunan küçük, keseye benzeyen bir organdır. Temel işlevi yemeklerden sonra sindirime yardımcı olabilmek için bağırsağa salınan safrayı depolamaktır. Safra; kolesterol, bilirubin ve safra tuzlarından oluşur. Bu üç bileşen iyi dengelenmediğinde ise safra kesesinde taşlar oluşmaya başlar.

Araştırmalar, safra kesesi taşı konusunda kadınların daha fazla risk altında olduğunu gösteriyor. Söz konusu hamilelik olduğunda ise bu risk hormonal sebeplerden dolayı daha da artıyor. Zira bu dönemde artan hormonların, yüksek kolesterol seviyelerine neden olarak taş oluşumunu tetikleyebildiği biliniyor.

Yapılan çalışmalar, hamile kadınların yaklaşık %8’inde safra taşı oluştuğunu ancak bunların yalnızca %1’nde semptom geliştiğini ortaya koyuyor. Peki, hamilelikte safra kesesi taşı belirtileri nelerdir? Hamilelikte safra kesesi taşı ameliyatı riskli mi?

Hamilelikte Safra Kesesi Taşı Belirtileri Nelerdir?

Hamilelikte safra kesesi taşı belirtileri şu şekildedir:

• Mide bulantısı,
• Kusma,
• Ateş,
• Kaşıntı,
• Sağ üst kadranda ani ve keskin ağrı,
• Sarılık görünümü.

Daha ciddi komplikasyonlar daha şiddetli semptomlara neden olabilir. Örneğin devam eden ağrı, devam eden kusma, açık renkli gaita, koyu idrar, ateş ve cildin/gözlerin sararması, safra kesesi enfeksiyonu veya safra kesesi tıkanmasına işaret edebilmektedir. Bu semptomların ortaya çıkması halinde en kısa sürede acil tıbbi yardım alınması gerekir. Bununla birlikte hamilelikte safra kesesi taşı olan her anne adayının belirti göstermeyebileceği de bilinmelidir.

Hamilelikte Safta Kesesi Taşı Nasıl Anlaşılır?

Hamilelikte safra kesesi taşı teşhisi için genellikle ultrasondan faydalanılır. Bununla birlikte apandisit veya rüptüre ektopik gebelik gibi durumları ekarte edebilmek için farklı test ve tetkikler de istenebilir.

Gebelikte Safra Kesesi Taşı İçin Risk Faktörleri

Aşağıdaki durumlar, gebelikte safra kesesi taşı geliştirme ihtimalini artırabilmektedir:

• Fazla kilolu olmak,
• Mevcut şeker hastalığı,
• Kolesterol,
• Hormon içeren haplar,
• Yağlı yiyecekleri sık tüketmek,
• Ailede benzer hastalık öyküsünün olması.

Hamilelikte Böbrek Taşı Belirtileri ve Tedavisi!

Gebelikte Safra Kesesi Taşı Tedavisi

Hamilelikte safra kesesi taşı tedavisi, hamileliğin hangi döneminde olunduğuna ve şikâyetlerin şiddetine göre planlanır. Eğer oluşan taşlar küçükse, anneye ciddi bir şikâyet oluşturmuyorsa ve enfeksiyon riski azsa taşların büyümesini önlemeye yönelik bir tedavi uygulanabilir. İlaç tedavisi ile çözümlenemeyecek durumlar için ise ameliyat gündeme gelebilir. Hangi ameliyat olursa olsun gebeliğin ilk 3 aylık döneminde cerrahi operasyonlardan olabildiğince kaçınmak gerekir. Zira bu dönemde ameliyat sonrası enfeksiyon, kullanılması gereken ilaçlar ve daha birçok faktör, özellikle anne karnında gelişmekte olan bebeklerin sağlığını riske atabilir. Bu nedenle çok zor durumda kalınmadığı sürece gebelikte safra kesesi taşı ameliyatı ikinci trimestera ertelenir. Zira hamileliğin son 3 aylık döneminde de bebek iyice büyüdüğünden operasyon zorlaşmaktadır. Bu nedenle ameliyatın gerekli olduğu durumlarda en güvenli zaman dilimi gebeliğin 4 ve 6. ayları arasıdır. Bununla birlikte acil ameliyat gerekmeyen durumlarda ise safra kesesi taşı ameliyatı doğum sonrasına planlanabilmektedir.

Özetle gebelikte safta kesesi taşı tedavisi, hamileliğin hangi döneminde olunduğuna ve şikâyetlerin derecesine bağlı olarak değişir. Ameliyat gereken durumlarda, doktor ile riskler ve avantajlar hakkında detaylıca görüşülüp ortak bir karara varılmalıdır.

Hamilelikte Safra Kesesi Taşı Bebeğe Zarar Verir mi?

Gebelikte safra kesesi taşı doğrudan bebeği olumsuz etkilemez. Hatta birçok anne adayı safra kesesinde taş olmasına rağmen hiçbir semptom geliştirmez. Ancak yukarıda da değindiğimiz gibi safra kesesi taşı mide bulantısı ve kusmaya neden olabileceğinden annenin yeterli beslenmesine engel olabilir. Böylesi bir tabloda bebek de olumsuz etkilenebileceğinden mutlaka uygun bir tedavi planlanmalıdır. Bununla birlikte safra akışı engellenirse veya bölgede enfeksiyon gelişirse, o zaman anne ve bebek için çeşitli riskler artabilir. Bu aşamada doktorun önerilerini dinlemek ve tavsiye ettiği tedaviye uyum sağlamak gerekir.

Hamilelikte Safra Kesesi Taşına Ne İyi Gelir?

Hamilelikte safra kesesi taşı için öncelikle doktorun tedavisine ve önerilerine uyum sağlamak gerekir. Bununla birlikte aşağıdaki faktörler de gebelikte safra kesesi taşlarının büyümesini önlemeye ve ağrının hafiflemesine yardımcı olabilir:

Lifli Yiyecekler Tüketin

Meyve, sebze ve kepekli tahıllar gibi lif açısından zengin besinler tüketin.

Sağlıklı Yağlar Tercih Edin

Doymuş yağ tüketimini bir müddet sınırlayın ve omega 3 yağ asitleri gibi doymamış yağlara odaklanın.

Şeker ve Karbonhidrat Tüketimini Azaltın

Şeker veya beyaz undan yapılmış ekmek, makarna ve diğer hamur işi gıdaları olabildiğince azaltın. Bu hem hamilelikte safra kesesi taşlarının büyümesini önlemeye hem de annenin kontrolsüz kilo almasını engellemeye yardımcı olur.

Şeker Hastalığını Kontrol Altına Alın

Eğer hamilelikte diyabetiniz varsa bunu mutlaka kontrol altına alın. Doktor kontrollerinizi ihmal etmeyin, doktorunuzun önerdiği şekilde beslenmeye özen gösterin.

Ani Kilo Almamaya Çalışın

Hamilelik döneminde bebeğinizin gelişimi için elbette kilo almalısınız. Ancak olması gerekenden fazla ve hızlı bir şekilde kilo almak, kolesterol seviyelerinde değişikliğe neden olarak safra kesesinde taş oluşumunu tetikleyebilmektedir.

Gebelik Kolestazının Belirtileri Nelerdir?

Kaynak: 1, 2