Prematüre Bebek Nedir?

Prematüre bebek nedir? Sorusu pek çok kişi tarafından merak edilir. Prematüre bebekler tanımı daha çok normal doğması gereken zamandan daha erken doğan bebekler için kullanılır. Prematüre bebek ne demek? Bilim insanları tarafından normal gebelik süresinin hamileliğin 38. Haftası ile 42. Haftası arasında sürdüğü, gebeliğin 37. Haftada sonlanması (bebeğin doğması) durumunda doğan bebeğe prematüre denir. Prematüre bebek aynı zamanda bebeğin beklenen tarihten daha erken gelmesi anlamına da gelmektedir.

Prematüre Bebek Özellikleri

Prematüre bebeklerin en belirgin özelliği normal bebek görünümünden küçük olmalarıdır. Zamanında ve normal olarak doğan bebekler (erken  doğmayan) genellikle 2700 - 3700 gram arasında olmalarına karşın prematüre bebekler genellikle 2500 gramdan küçüktürler. Bebek ne kadar erken doğarsa o kadar küçük boyutta olur.  Prematüre bebekler, sadece diğer bebeklere oranla küçük değillerdir. Bunun yanında iç organları tam olarak oluşmuş olmasına karşın henüz yeteri kadar olgunlaşmamıştır. Örnek verecek olunursa; böbrekleri, akciğerleri ve beyni dış hayata uyum sağlayacak kadar olgunlaşmış değildir. Annenin bebeğe sağladığı hayati desteğin ortadan kalkmasından sonra (erken doğum) prematüre bebek pek çok sorunla karşı karşıya kalabilir. Bu sorunların cinsine ve ağırlık durumuna göre bebeğe gerekli olan tedavi şekilleri ile yoğun bakım ya da özel bakım gerekip gerekmediği ve bebeğin hastanede kalış süresi belirlenir.

Sınırda Prematüreler

Prematüre doğan bebekler ne kadar prematüre doğduklarına göre farklıklar gösterirler. Bazı erken doğanlar sınırda prematüredir ve bu kategoride olan bebekler kısa bir süre hastanede kaldıktan sonra evlerine gönderilirler ve normal zamanında doğan yenidoğan bebek gibi takipleri yapılır. Sınırda prematüreler genellikle gebeliğin 36 ile 37. Haftasında doğarlar.

Orta Derecede Prematüre

Orta derecede prematüre olan bebekler daha çok gebeliğin 32 ile 36. Haftaları arasında doğarlar.   

İleri Derecede Prematüreler

Bazı prematüre bebekler ise, ileri derecede prematüredir ve bu kategoriye giren bebekler hastanede çok uzun süre kalmak zorundadırlar. Prematüre bebeklerde karşılaşılabilecek sorunları öğrenmek için öncelikle bebeğinizin ne kadar prematüre olduğunu bilmek gerekir. İleri derecede prematüre bebekler daha çok gebeliğin 24 ile 31. Haftası arasında doğarlar.

Prematüre Bebeklerin Genel Özellikleri

• Başları gövdeye oranla daha büyüktür (prematüre megasefalisi),
• Ciltleri buruşuk, damarlar belirgindir,
• Ön fontanel geniştir,
• Verniks kazeoza yok veya azalmıştır,
• Genital organları az gelişmiştir,
• Deri altı yağ dokusu azalmıştır,
• Genellikle ödem vardır,
• Yenidoğan bebeklerde görülen normal refleksler gözlenmez,
• Kulak kepçesi, kıkırdağı gelişmemiştir,
• Ayak taban çizgileri gelişmemiştir,
• Parmak uçları gelişmemiş ve tırnakları yumuşaktır,
• Lanugo kılları boldur,
• Nöromuskuler gelişmesi yeterli değildir,
• Kız bebeklerde labia majörler minörleri örtmemiş, erkek bebeklerde skrotuma inmemiştir.
• Hipotoniktirler (yumuşak bebek sendromu)
• Isı değişikliklerine yeterli uyum sağlayamazlar,
• %30-40 oranında periyodik solunum görülür.
• 34. Haftanın altında doğan bebeklerin yutma fonksiyonu iyi değildir,
• Yutma fonksiyonu 34 haftanın altında iyi değildir, bu nedenle aspirasyonlar sıktır.

Bebekler Niçin Prematüre Doğarlar?

Prematürelik, tüm ırklarda, tüm ülkelerde ve tüm sosyoekonomik gruplarda çeşitli nedenlere bağlı olarak görülebilen bir durumdur. Bazı durumlarda prematüre doğum nedeni bellidir. Örneğin anne adayı ikiz ve üçüz bebek gibi çoğul gebelik yaşıyorsa, prematüre doğum riski en fazladır. İki ya da daha fazla bebek, gebelik ilerledikçe anne karnına sığmayacağından dolayı. Bu gruba giren gebeler muhtemelen 40 haftayı beklemeden daha erken doğacaktır.   

Prematüre Bebek Nedenleri

Prematüre bebek nedenleri; anneye ait nedenler, bebeğe ait nedenler, genetik nedenler, plesantaya ait nedenler olarak gruplandırılır. Anneye ait nedenler arasında; şeker hastalığı, annedeki yüksek tansiyon gibi sorunlar gösterilebilir. Bununla birlikte prematüre doğumların yaklaşık % 50'sinin belirgin bir nedeni olmaz. Bu konuyla ilgili birçok bilimsel araştırmalar yapılmasına karşın doğumun niçin erken başladığı henüz tam olarak bilinememektedir.

Anneye Ait Nedenler;

Prematüre bebeğin anneye ait nedenler arasında anne adayının hamilelik döneminde yaşam şeklindeki hatalı tercihlerin prematürite nedeni olabilir (Sigara, Alkol ve Uyuşturucu kullanımı gibi) Beslenme bozukluklarına bağlı olarak kilo alınamaması, aşırı yorgunluk, anne adayının bakımsızlığı ve gebelikte aşırı stres de Prematürite doğuma neden olabilmektedir.

Annenin yaşı;

Erken doğum nedenleri arasında anne adayının yaşı da önemli faktörler arasındadır. Anne adayının yaşının çok genç olması (Adölasan) 18 yaş öncesi ile anne adayının yaşının 35 yaşın üstünde (ileri yaş gebeliği) olması da prematüre doğum için risk teşkil eden sınırlardır.

Sık Doğum;

Doğum kontrolünün iyi yapılamadığı toplumlarda prematüre doğum sıklığı daha fazladır. İki gebelik arasındaki sürenin 2 seneden daha az olması halinde prematüre doğum olasılığı artar.  

Annedeki kronik hastalıklar;

Gebelik sürecinde anne adayının kronik hastalığı; karaciğer, akciğer, böbrek ve kalbe ait kronik hastalıklarında erken doğum için risk oluşturur.

Tansiyon;

Anne adayında daha önce mevcut olan ya da gebelik döneminde görülen hipertansiyon, kan dolaşımından beslenen bebeğin olumsuz etkilenmesine neden olabilir. Bu durumda da erken doğum gerçekleşebilir. Anne adayında hipertansiyon olması aynı zamanda bebeğin kilo alımının da geri kalmasına yol açar.

Enfeksiyonlar;

Anne adayının hamileliğinde yaşayacağı her tür enfeksiyon amnion sıvısına bulaşmaya ve prematür doğuma (erken doğuma) neden olabilir. Genetik Nedenler; Rahim tümörü gibi rahime ait yapısal bozukluklar yanında anne adayının rahimin küçük olması ya da erken doğum nedenleri arasında gösterilir.

Servikal Yetersizlik:

Rahim boynunda gevşeme ya da yumuşama sonucu rahmin fetüsü taşıyamamasıdır. Söz konusu durumda prematür bebek nedenleri arasında gösterilir.

Plasentaya Ait nedenler:

Plasentanın yapısal bozukluklarında da erken doğum  gerçekleşebilir.  Yapısal bozukluklar dışında plasentaya ait bazı patolojiler de şu şekildedir;

Plasenta dekolmanı:

Rahim iç yüzeyine iyice yapışmış olan plasenta bir şekilde ayrışmaya başlamasıyla prematür doğum gerçekleşir.

Plasenta previa:

Plasentanın rahmin alt kısımlarına yerleşmesi de hamileliğin  ilerleyen haftalarında rahmin gerilmesi sonucu erken doğumu tetikleyebilir.

Bebeğe Ait Nedenler:

Anne adayının birden fazla bebeğe hamile olması, yani çoğul gebeliklerde ki bebek sayısının artmasın da erken doğum riski de artar. Ayrıca doğumsal anomalisi olan bebeklerin erken doğum riski daha fazladır.

Prematüre Bebeklerin Doğdukları Gebelik Haftasına Göre Sınıflandırma

1. 24–31 Hafta: İleri derece prematüre
2. 32- 35 Hafta: Orta derece prematüre
3. 36- 37 Hafta: Sınırda prematüre

Prematüre Bebekleri Doğum Tartısına Göre Sınıflama

1. Düşük Doğum Ağırlığı: Bebeğin doğumda 2500 gramdan az olması
2. Çok Düşük Doğum Ağırlığı: Bebeğin doğumda 1500 gramdan az olması
3. İleri Derecede Düşük Doğum Ağırlığı: Bebeğin doğumda 1000 gr.dan az olması

Prematüre bebeğin yaşı bebeğin 40 haftalık olana kadar postkonsepsiyonel yaş olarak ifade edilir. Prematüre bebeğe 28 haftalık denmesi, konsepsiyondan bu yana 28 hafta geçtiği ve gerçekte miadına daha 12 hafta olduğu anlamına gelir.   Prematüre Bebekler Normal Doğan Yaşıtlarını Ne Zaman Yakalar? Detaylı bilgi için tıklayın...