Aşılama Tedavisi Nasıl Yapılır?

Aşılama tedavisi, laboratuvar ortamında yıkanıp hazırlanan spermlerin tam yumurtlama zamanında rahme yerleştirilmesidir. Üremeye yardımcı bir tedavi yöntemi olan aşılama, tüp bebek tedavisine göre daha az zahmetli ve daha ekonomiktir.

Aşılama tedavisi ortalama 15 gün sürer. Bu süreçte baba adayının yalnızca bir kez sperm örneği vermek için hastaneye gitmesi yeterlidir. Anne adayının ise ultrasonografi ve aşılama için 3 – 4 kere hastaneye gitmesi gerekmektedir.

Tüp bebek tedavisine göre daha ekonomik olan aşılama tedavisi fiyatı ortalama 2.000 – 4.000 TL arasıdır. Ek tetkikler istenildiğinde bu fiyat daha da artabilir.

Aşılama tedavisinin başarı oranı her bir tedavi için %10 - %30 civarıdır. Tedavi sırasında rahme verilen sperm sayısının 10 milyon üzerinde olması, aşılama tedavisinin başarı oranını da artıracaktır. 1. aşılamada hamile kalanlar olduğu gibi 4. aşılamada hamile kalanlar olabilir. Ancak üst üste denemelere rağmen tedavide başarı sağlanamıyorsa, çiftlerin tüp bebek tedavisine geçmesi tavsiye edilebilir.

Aşılama Tedavisi Nasıl Yapılır?

Bebek sahibi olmak isteyen fakat kısırlık tanısı alan çiftlerde gebe kalma olasılığını artıran aşılama tedavisi, anne ve baba adayına yapılacak testler sorasında başlatılır. Aşılama tedavisi nedir, aşılamanın yapılabilmesi hangi şarta bağlıdır? Sevgi ve emek verilen tedavi öncesinde;

• Anne adayının rahminde sorun olmadığı rahim içi ilaçlı testle tespit edilmeli,
• En az 1 tüpün sağlıklı bir şekilde çalıştığı belirlenmeli,
• Aşılamanın yapılabilmesi için yumurtlama fonksiyonlarında tedaviye ihtiyaç olup olmadığı kontrol edilmeli ve
• Baba adayının spermiyogram testi görüntülenmelidir.

Tüm test ve görüntüleme işlemlerinin sonucunda hekim tarafından verilen karar anne ve baba adayına bildirilir.

Aşılama Tedavi Protokolü  

1 yıl boyunca korunmasız bir şekilde ilişkiye girilmesine rağmen bebek sahibi olmayan çiftlere kısırlık teşhisi konur. Teşhis konan çiftler aşılama tedavisi ile bebeklerini sağlıklı bir şekilde kucaklarına alabilirler.

• Aşılama tedavisinde; erkekten alınan spermler, kadının yumurtlama dönemi geldiğinde laboratuvar ortamında rahim içine enjekte edilir.
• Tedavi sayesinde sperm hücreleri rahim yoluyla tüplere ulaşır ve döllenme gerçekleşir.
  
  

Aşılama tedavisinin uygulanabilmesi için ilk şart, çifte kısırlık teşhisinin konmuş olmasıdır. Aşılama tedavisi fiyatları tanı ve tedavi yöntemlerine bağlı olarak değişiklik gösterir. 2021 yılında geçerli olan ortalama fiyatlar 2.000 - 4.000 TL arasındadır. Muayene, yumurtlama dönemi takibi ve aşılama işlemi ücrete dâhildir. Gerekli görülen her yeni tetkikte ek ücret talep edilir. Sürecin alanında uzman hekimler tarafından yönetilmesi zorunludur. Tedavi protokolü uygulama sırası;

• Yumurtalıkların uyarılması,
• Çatlatıcı iğne uygulaması,
• Sperm yıkama ve hazırlama,
• Ultrason eşliğinde aşılama ve
• Gebelik testidir.

Aşılama Kararı Öncesi İstenen Tetkikler

Kısırlık teşhisi konmuş çiftlerden aşılama tedavisi öncesinde birtakım tetkikler istenir. Aşılama yöntemi son derece kolay uygulanır ve güvenlidir.

Anne adaylarından istenen testler

• Fiziki muayene
• Adetin 21.günü progesteron ölçümü
• Adetin 2. ve 4.günü arasında FSH, LH ölçümü
• Hormon profili
• Prolaktin
• TSH değerleri
• Tubal geçişin saptanmasıdır.
  
  

Baba adaylarından istenen testler

• Fiziki muayene
• Yıkama ardından sperm değerleri
• Serolojik testler
• Detaylı morfolojik değerlendirme
• MAR testi
• Sperm sayısı ve hareketliliği
• Semen analizi
• Hormon profilidir.
  
  

Aşılama işlemi esnasında; erkekten alınan spermler gelişmiş enjektörler yardımıyla rahim içine bırakılarak döllenmenin gerçekleşmesi sağlanır.

Aşılama Tedavisinin Aşamaları Nelerdir?

Aşılama tedavisine anne ve baba adayının detaylı fiziki muayenesiyle başlanır. Baba adayının yapacağı 3 gün süreli cinsel perhiz sonrası sperm tahlili yapılır. Anne adayının adetinin 3.günü ultrason görüntüsü yardımıyla yumurtalık kapasitesi değerlendirilir. İlaçlı rahim içi filmiyle tüpler değerlendirmeye alınır. Muayene sonucu uygun bulunan çiftler ön hazırlık aşamasını geçmiş kabul edilir. Anne adayına iğne veya ilaç tedavisi başlatılabilir. Düzenli olarak yumurtalık takibi yapılır. Yumurta istenen boyuta geldiğinde “çatlatma iğnesi” adı verilen hcg yapılır. İğnenin ardından 36 saat içinde aşılama randevusu oluşturulur. Randevudan 3-4 saat önce baba adayından alınacak spermler, aşılamaya hazırlanır. Aşılama randevusunda hazırlanan sperm rahim ağzından tüplere verilir.

Aşılama tedavisinin tutması için hekim tarafından uygun görülecek süre boyunca “gebelik hormon takviyesi” gerekebilir. İşlemin ardından ilk adet için beklenir. 20.günün sonunda anne adayı adet olmadıysa gebelik testi yapılarak işlemin başarılı olup olmadığı anlaşılır.

Aşılama Öncesinde ve Sonrasında Dikkat Edilmesi Gerekenler Nelerdir? 

Aşılama tedavisi öncesinde dikkat edilmesi gerekenler şu şekilde sıralanabilir;

• Aşılama işlemi için kullanılacak spermlerin kalitesi büyük öneme sahiptir. Bunun için erkeklerin son 48 saat alkol almaması, sperm sayısı ve verimliliğini düşürecek ilaç kullanmaması istenir.
• Kadınlarda aşılama öncesindeki 48 saat içinde genital bölgede enfeksiyon riski oluşturabilecek kozmetik ürün kullanımı tamamen yasaktır.  
• Ortalama 15 gün sürecek olan aşılama yöntemi tedavisinde erkekler sadece aşılama günü sperm vermek için kuruma davet edilir. Kadınlar ise bu süre zarfında çeşitli tetkikleri muayene ve ultrasonografi takibi için çağırılırlar.
• Aşılama sonrasında uzun süreli istirahat önerilmez. Hekim tarafından önerilen folik asit ve takviye gıdaların düzenli alınması kadar önemli olan bir diğer husus sigara, alkol ve kafeinden uzak durmaktır.

Aşılama Tedavisi Uygulama Şartları Nelerdir?

Uygulaması kolay ve güvenli olan aşılama tedavisi, risksizdir ve nispeten ekonomiktir. Aşılama tedavisi için aday olmuş çiftlerde görülen gebeliğe engel sorunlar arasında;

• Düşük sperm sayısı
• Cinsel işlev bozuklukları
• İnfertilite
• Kadında yumurtlama olmaması veya yetersiz kalması
• Servikal faktör
• Sperme karşı antikor oluşumu
• Rahim ağzında görülen anatomik sorunlar sayılabilir.
  
  

Tedavinin en önemli avantajı; çok sayıda hareketli spermin, tüpler tarafından yakalanmış yumurtaya en yakın mesafeye bırakılmasıdır. Aşılama tedavisi ücretleri hekim tarafından uygun görülen tedavi protokolüne göre değişiklik gösterebilir. SGK anlaşmalı kurumlarda sunulan ödeme kolaylığı isteyen herkesin bebek sahibi olmasını kolaylaştırır.

Aşılama tedavisinin riskli bulunduğu durumlar;

• 45 yaş üzeri gebelik durumu
• Uzun süren kısırlık
• Düşük yumurta rezervi
• Çift taraflı tüp tıkanıklığı
• Ağır sperm problemleri
• Tüp ve yumurtalık anatomik ilişkisini bozan yapışıklıklardır.
  
  

 Aşılamanın sonucu olarak gebelik gerçekleşmişse çoğul gebelik riski olabilir. Çoğul gebelikler her zaman riskli gebelikler arasında değerlendirilir.

Aşılama İşleminin Başarı Oranı Nedir? En Fazla Kaç Kere Aşılama Yapılabilir?

Tedavinin başarı oranı %10 ila %30 arasında değişir. Rahime verilen sperm sayısının 10 milyonun üzerinde olması başarı ihtimalini artıran en önemli faktördür. 6 kereye kadar aşılama yapılarak gebelik elde edilebilir. Tüm sürecin sonunda gebelik oluşmuyorsa çifte tüp bebek tedavisiönerilir. Başarısız olan tedavinin ardından beklemeye gerek duyulmaz. Bir sonraki ay 2.aşı uygulamasına geçilebilir. Tedavide kullanılan düşük dozlu ilaçlar kadın sağlığı açısından herhangi bir tehdit oluşturmaz. Gebelik şansını ciddi oranda artıran aşılama öncesi cinsel ilişki randevudan önceki gün çiftlere önerilir. 

Aşılama ve Tüp Bebek Tedavileri Arasındaki Farklılıklar Nelerdir?

Tüp bebek tedavisine nazaran daha kolay ve nispeten düşük maliyetli olan aşılama tedavisinde gebelik ihtimali tüp bebeğe oranla daha düşüktür. Aşılama yöntemiyle hamile kalanlar arasında çoğul gebelik riski oldukça yüksektir. Bu ihtimalin saf dışı bırakılması için ilaç dozu düşürülür. Tüp bebek tedavisinde maliyet artıran konuysa yüksek dozlarda ilaç kullanımıdır.

• Aşılama tedavi süreci 10-12 gün
• Tüp bebek tedavi süreci 17-18 gündür.
  
  

Umutla başlayan her aşılama tedavisi gebelik testinin pozitif çıkmasıyla beraber yerini sevinç, gözyaşı ve heyecana bırakır. 1.aşılamada hamile kalanlar gebelik takiplerini aksatmadan yaptırmalı ve hekimlerinin tavsiyelerine harfiyen uymalıdır.

Aşılama Öncesi Sperm Örneği Nasıl Alınır?

Baba adaylarının sperm verme işlemi bu işe özel olarak hazırlanmış rahat bir odada gerçekleşir. Önerilen cinsel perhiz süresinin 2 günden az 5 günden fazla olması önerilmez. Sperm verme yöntemi olarak tercih edilen mastürbasyon öncesinde herhangi bir kayganlaştırıcının kullanılmasına izin verilmez.

Tecrübeli bir hekim tarafından tamamlanacak aşılamada en büyük risk enfeksiyondur. İşlem başarısı her deneme için %10 veya %30 seviyesindedir. 6.denemenin sonunda gebelik sağlanamazsa tüp bebek tedavisine geçilmesi önerilir.

Bu yazımızda aşılama tedavisi nasıl yapılır, aşılama tedavi protokolü, aşılama öncesi, tedavi aşamaları, aşılama tedavisinde başarı oranı ve ücretler konusunda merak edilen sorulara yanıt aramaya çalıştık. Normal yollarla bebek sahibi olamayan çiftlere önerilen tedavi yöntemiyle bebek özlemi yerini aile olma heyecanına bırakır.