Anne Karnındaki Bebeğin Kakasını Yutması (Mekonyum Aspirasyonu)

Mekonyum Aspirasyonu

(Bebeğin Anne Karnında Kakasını Yutması - Yemesi)

Halk arasında ‘bebeğin anne karnında kakasını yemesi veya bebeğin anne karnında kakasını yapması’ olarak bilinen mekonyum aspirasyonu, aslında gebelik boyunca bebeğin bağırsaklarında biriken sıvının, bebeğin soluk borusuna veya akciğerine kaçmasıdır. Hazırladığımız yazıda; mekonyum asprirasyonu hakkında ayrıntılı bilgi edinebilirsiniz.

Mekonyum Aspirasyonu Nedir?

Mekonyum aspirasyonu, yukarıda değindiğimiz gibi tam olarak anne karnındaki bebeğin kakasını yutması değildir. Bebekler, tüm gebelik süreci boyunca bağırsaklarında mekonyum adı verilen yeşilimsi ve yapışkan bir sıvı biriktirirler. Bu sıvının oluşmasının başlıca nedenleri ise mukuslar, safra, bağırsak ve mide salgıları, amniyon sıvısı ve tüyledir. Bebekler bu sıvıyı genelde doğum gerçekleştikten sonra 24 saat içinde çıkartırlar. Fakat bazı bebekler, henüz anne karnındayken veya doğum esnasında mekonyum denilen ilk dışkıyı çıkartabilir. İşte bu durumda, bebeğin dışkısının soluk borusuna veya akciğerine kaçmasına ‘mekonyum aspirasyonu sendromu’ adı verilmektedir.

Mekonyum Aspirasyonu Belirtileri

Daha çok geç doğumlarda görülen mekonyum asprirasyonu sendromunun ilk ve en önemli belirtilerinden biri, elbette amniyon sıvısının rengidir. Amniyon sıvısı normalde berraktır ve sarımsı-beyazımsı bir renktedir. Bebek doğmadan önce amniyon sıvısının içerisine ilk dışkısı dediğimiz mekonyumu bırakmışsa, bu sıvı sarı – yeşil – kahverengi bir hâl alır. Su kesesi açıldığı zaman renk değişimi kolayca fark edilebilir. Fakat su kesesi açılmadan önce söz konusu durum her zaman anlaşılamayabilir, bazı durumlarda ultrason görüntüleri ve bebeğin kalp atım hızıyla tanı koyulabilir. Mekonyum aspirasyonu belirtilerinden bir diğeri de bebeğin cilt renginin mekonyum bulaşmasına bağlı olarak yeşil – kahverengi renkte olması veya yeterli oksijen alamamaya bağlı olarak mavi-mor olmasıdır. Solunum sıkıntısı yaşaması ve doğumdan önce bebeğin kalp atımlarının yavaş olması, bebeğin kakasını soluk borusuna veya akciğerine kaçırdığının diğer belirtileridir.

Hangi Durumlarda Amniyon Sıvısına Mekonyum Karışır?

Doğum esnasında bebeğin kordonun sıkışması, doğumun olması gerekenden geç başlamış olması, doğumun uzun sürmesi veya bebeğin anne karnında iyi gelişmemesi gibi durumlarda bebek kakasını yapabilir ve doğum kanalına indiğinde ya da doğum esnasında, gerçekleştirdiği soluma çabaları neticesinde ilk dışkıyı soluk borusuna veya akciğerine kaçırabilir. 

Mekonyum Aspirasyonunda Tedavi

Bebeğin anne karnında kakasını yemesi veya yutması şeklinde bilinen mekonyum aspirasyonu tedavisi, bebeğin akciğerlerinin temizlenmesini sağlamak, sülfaktan uygulamak ve destek tedavilerine dayanmaktadır. İlk önce bebek muayene edilir. Bu muayenede ışıklı aletler ile bebeğin gırtlak ve soluk borusu iyice gözlemlenir. Kaka parçaları aspire edilir. (Vakum yapan bir alet ile çekilir.) Daha sonra akciğerler dinlenir, gerekirse akciğer filmi çekilir, kan gazı ölçümü yapılır.

Mekonyum aspire eden ama aktif (hareketli) olan ve kalp atım hızı 100/dk üzeri olan bebekler gözleme alınır. Solunum hızında artma veya bebekte morarma gibi belirtiler görülürse, hemen tedaviye geçilir. Mekonyum aspire eden ama aktif olmayan (hareketi az), kalp atım hızı 100/dk altında atan bebeklere ise solunum yoluna bir boru yerleştirilerek belli aralıklarla aspirasyon yapılır. Bebeğin durumuna göre; oksijen tedavisi, mekanik ventilasyon, sürfaktan tedavisi, steroid tedavi ve antibiyotik tedavileri uygulanabilir.

Kakasını Yapan Her Bebekte Mekonyum Aspirasyonu Sendromu'na Rastlanılmaz

Tüm gebeliklerin yaklaşık %10'unda, amniyon sıvısında mekonyuma rastlanılmaktadır. Ancak, mekonyum bulaşmış amniyon sıvısı içinden doğan her bebekte mekonyum aspirasyon sendromuna rastlanılmadığı unutulmamalıdır. Mekonyum ile boyalı bir halde doğan bebeklerin hemen hemen yarısında hiçbir problem yaşanmamaktadır.