Emziren Anneler! Emzirme Danışmanı Esra Ertuğrul'a (@bebeimgeliyor) Merak Ettiklerinizi Sorduk!

Gebe.com okurları için kendinizden biraz bahsedebilir misiniz?

İstanbul Üniversitesi Florence Nightingale Hemşirelik Fakültesi mezunuyum. Lisans eğitimim bittikten sonra önce İstanbul Üniversitesi, daha sonra Marmara Üniversitesi Sağlık Kurumları Yöneticiliği Anabilim Dalı'nda yüksek lisansımı yaptım. Yüksek lisansımı yaptığım sırada, İstanbul Üniversitesi Çapa Tıp Fakültesi içinde 'Kadın ve Çocuk Sağlığı Araştırma Eğitim Bilimi' adıyla özel bir birim açılmıştı. Bu birimin içinde Avrupa Topluluğu'nun da desteklediği bir projede çalıştım. Proje dahilinde bir hamile okulu kurulmuştu ve ben de eğitim hemşiresi olarak görev almıştım. Kliniğimize başvuran annelere her hafta sonu bir eğitim veriyorduk. Orada yaklaşık 5 yıl çalıştım. Sonrasında ise özel bir hastanede tüp bebek koordinatörü olarak çalışmaya başladım. Bir süre sonra bu eğitimleri kendi merkezimde versem nasıl olur diye düşündüm. Sonuç olarak, yaklaşık 3 yıl önce kurumsal hayattan tamamen ayrıldım ve bir buçuk yıl önce de kendi merkezimi açtım.    

Anne ve anne adayları için pek çok konuda eğitim verdiğiniz bir hamile merkeziniz var ancak daha çok emzirme eğitimleri ile ön plana çıkıyorsunuz. Sizce kadınlar emzirme eğitimine ne zaman başlamalı?

Emzirme eğitimlerime hem hamile hem de yeni anneler geliyor. Benim tavsiyem, emzirme eğitimlerine gebeyken başlanması gerektiği yönünde. Çünkü bebek doğduktan sonra ilk 1-2 hafta anneler biraz kafa karışıklığı yaşıyor. Halbuki anne, eğitim aldığında ve olması gerekenleri biliyor olduğunda daha rahat oluyor. Bir de itiraf etmek gerekirse bizim kültürümüzde her şeye müdahale etme durumu var. Emzirme döneminde herkes anneye tavsiyeler vermeye çalışıyor. Bu da doğal olarak annenin kafasını karıştırıyor. Dolayısıyla annelerin gebeliğinde gelmesi ve bilgilenmesi kesinlikle daha yararlı oluyor.       

Annelerin çoğu, sütünün bebeğine yetip yetmediğini anlayamadıklarından dert yanıyor. Bunu anlamanın bir yolu var mı?

Eğer bebek her ay düzenli kilo alıyorsa, günde kaç cc süt emdiğinin bir önemi yok. Bebek istedikçe emzirilmeli. Ben her zaman annelerimize ilk 15 günü kafalarına takmamalarını öneriyorum. Sağ meme veya sol meme fark etmeden ya da dakikasına bakılmaksızın bebeğiniz her istediğinde sadece emzirin diyorum. Bu ilk 15 günden sonra süt önden sulu, arkadan yağlı bir kıvama geliyor ve emzirme aralığı biraz açılıyor, 2-2.5 saate kadar çıkıyor. Doğumdan 2 ay sonra gündüzleri 3-3.5, geceleri de 4-4.5 saatte bir emzirebilirler. Ancak bu söylediğim ortalama bir süre ve her anne/bebek için tabii ki geçerli bir kural değil. Eğer bebek emdikten sonra rahatlamış bir şekilde 1-2 saat uyuyorsa ve bezi çişliyse her şey yolunda, karnı doymuş diyebiliriz.    

Annelerin sütünü arttırabilmesi için neler önerirsiniz?

Sütü arttırmak için yapılabilecek en önemli şey bol bol emzirmektir. Vücudumuz talebe karşı üretim yapıyor. Emzirmez veya sağmazsanız, her ne yaparsanız yapın sütünüz artmaz. Bebek aktif olarak emmiyor ise mutlaka sütünüzü sağmalısınız. Bununla birlikte gece emzirmesi süt üretiminde önemli bir faktördür. Çünkü prolaktin dediğimiz süt hormonu gece salgılanıyor. Sütün artmasında bir diğer önemli nokta da uykudur. Annelere gündüzleri 10 dakika da olsa uyumalarını tavsiye ediyorum. Dinlenmemiş bir vücut, süt üretimi konusunda başarısız olur. Ve tabii ki stres... Sütün kesilmesi konusunda stres çok büyük rol oynuyor. Bu nedenle emzirme döneminde stresten uzak yaşamaları ve etrafa karşı kulaklarını tıkamaları gerekiyor.

'Bebeğiniz açlıktan ölmeyecek'

  Sütün artması için bir de beslenmeye çok dikkat etmek gerekiyor. Emzirme döneminde protein ağırlıklı beslenmek çok işe yarıyor. Mesela sabahları yumurta, öğlen et, balık veya tavuk yiyebilirler. Sebzeyi asla es geçmemeliler. Emzirme döneminde yine kuruyemişler inanılmaz faydalı oluyor. Ben de oğlumu emzirirken stresten dolayı süt konusunda sıkıntılar yaşadım. Ama her emzirdikten sonra bol bol su içerek ve kuruyemiş yiyerek süt azlığına kendi çözümümü ürettim. Bir de emziren anne çayları var. Günde bir iki fincan onlardan içilebilir. Ama hepsinden aynı anda içilmemeli, yalnızca biri seçilip onunla devam edilmeli. Son olarak şunu söylemek istiyorum; bebeğiniz açlıktan ölmeyecek hanımlar, korkmayın! Her ay düzenli olarak 500-600 gr. alıyorsa her şey yolunda demektir!     

Emzirmek için doğru bir pozisyon var mı?

Emzirme için uygun bir pozisyon olduğunu düşünmüyorum. Sadece annelerin dikkat etmesi gereken nokta, bebeklerini emzirirken bebeğin meme ucunu değil, kahverengi alanın tamamını kavramasıdır. Bebek olabildiğince ağzını açmalı. Bu arada emziren annenin canı acıyorsa yanlış bir emzirme durumu söz konusudur. Tekrar gözden geçirmeli, bir uzman ile görüşmeli.  

Ek gıdaya geçiş aşamasında annelere önerileriniz neler? Hangi besinle ek gıdaya başlamak daha doğru?

Dünya Sağlık Örgütü, ilk 6 ay sadece anne sütü ile beslenilmesini öneriyor. 6. ay ve 1 yaş arası, anne sütü ağırlıklı ek gıdaya geçiş sürecidir. Bunun ilk 2 ayı ise yani bebeğin 6. ve 8. ay arası %70 anne sütü, %30 ek gıdadır. 9. ay ile 1 yaş arası ise %50 anne sütü, %50 ek gıda ile beslenme sürecidir. 1. yaştan sonra ise %40 anne sütü, %60 ek gıda öneriliyor. Bunlar Dünya Sağlık Örgütü'nün önerdiği yüzdelerdir. Ben de tabii ki 6. aydan önce ek gıdaya başlanmasını önermiyorum. Ancak bazı durumlarda annenin sütü yetmiyor ve arada bebeğine takviye vermek zorunda kalıyor. Ama 4. ay da ek gıdaya başlamak için çok erken bir süre. Böylesi durumlarda doktorlarına mutlaka danışmaları gerekir.  

'Türkiye'de ek gıdaya geçerken yoğurt tercih ediliyor'

  Ek gıdaya geçiş aşamasında Türkiye'de genellikle yoğurt, meyve ve sebze tercih ediliyor. Kıvamsız olduğu için doktorlar da organik yoğurtları öneriyor. Bana kalırsa, ben de yoğurtla başlamanın daha faydalı olduğunu düşünüyorum. Çünkü ek gıdaya meyve ile başlandığında, meyve bebeğe tatlı geliyor ve bebek bu tatlığı seviyor. Daha sonra sebzeye alışması çok zor oluyor.     

Gebe.com okurlarına özel, gebelik dönemlerini daha rahat geçirmeleri için önerileriniz var mı?

Öncelikle şunu söylemek istiyorum; normal doğum istiyorlarsa, nefeslerini farketmeleri ve vücutlarını tanıyor olmaları gerekiyor. Çünkü bu ikisi tamamen kompakt bir şey ve doğum sırasında bütün bedenin organize çalışması lazım. Bunu yapabilmeleri için de doğumdan önce vücutlarını biraz çalıştırmalarını ve spor yapmalarını öneririm. Gebeliğin ilk 3 ayı, bebeklerin organlarının gelişme dönemi olduğundan, her konuda biraz daha fazla dikkat etmeleri gerekiyor. Gebelik dönemlerinde eğitim almak istiyorlarsa 24. aydan sonrasını beklemeliler. Hamilelikleri boyunca sizin gibi faydalı ve güvenli siteleri kaynak olarak görebilirler. Bunun dışında gebeliklerinde blog okuyabilirler ancak blog okurken, orada yazan deneyimlerin sadece o anne ve bebeğe özgü olduğunu bilmeliler.  

Peki, emzirme dönemi ve bebek bakımı ile alakalı neler tavsiye edersiniz?

Emzirme dönemi için mutlaka doğumdan önce biraz kaynak taramalılar. Bebek alışverişi konusuna gelince, çok aceleci davranılmamalı. Alışveriş listesi oluşturmaları, bebek alışverişinde işlerini kolaylaştırabilir. Evet, mağazalarda çok güzel bebek kıyafetleri var ama aldanmasınlar. Çünkü alınan kıyafetler birkaç aydan fazla giyilmiyor... Bir de bebekleri için kıyafet satın alırken mutlaka etiket okumalılar. Çünkü en iyi markaların kıyafetlerinde bile polyester olabiliyor. Satın alacakları tüm bebek eşyalarını kendi genel yaşantılarına göre seçmeleri gerekiyor. Mesela çoğu anne, bebek arabasını düşünmeden satın alıyor. Sonra o bebek arabası ne arabaya sığıyor ne de kapıdan geçiyor...  

'Hastane paket doğum fiyatı veriyorsa mutlaka içeriğini sormalılar'

  Doğumdan sonrasına gelecek olursak, doğum sonrasında kendilerine destek olacak kişiyi önceden ayarlamaya çalışmalılar. Röportajı okuyanlar belki şimdi 'o dönemde yalnız kalmak isterim' diye düşünüyor olabilirler. Ancak doğumdan sonra gerçekten çok yorgun hissediyorsunuz ve size destek olacak birilerini yanınızda istiyorsunuz. Son olarak; doğumun gerçekleşeceği hastaneyi seçerken her detayı öğrenmeye çalışmalılar. Özellikle hastane paket doğum fiyatı veriyorsa, paketin içinde neler olduğunu önceden öğrenmeliler. Bebek dünyanın en güzel şeyi desem sanırım yanılmış olmam. Kucağınıza aldığınız an tarif edilemez duygular hissediyorsunuz. Her kadın umarım bir gün bu duyguyu tadar...