5 Madde ile Gebelik Döneminde Folik Asitin Önemi

Hayat, anne karnında başlar. Doğuma kadar anne karnında geçen bu dönem hayatın temellerinin atıldığı en önemli dönemlerden birisidir. Bu yazımızda ise 5 madde de gebelik döneminde folik asitin öneminden bahsedeceğiz.  

1- Anne karnında başlayan büyüme ve gelişme

Anne karnında başlayan büyüme ve gelişme yetişkinliğe kadar devam eder. Büyümenin görüldüğü dönemler insan için, diğer canlılara kıyasla daha uzun sürer. İnsan yaşamındaki dönemler; doğum öncesi ve doğum sonrası olmak üzere başlıca iki grupta ele alınabilir. Gebelik döneminde beslenmenin önemi gebelik döneminde annenin sağlıklı beslenmesi, fetüsün büyümesi ve gelişmesi ile ilgili olduğu gibi gebelik dönemi süresince de anne sağlığını etkileyen çok önemli bir konudur.  

2- Gebelik döneminde annenin yetersiz ve dengesiz beslenmesi

Doğum sonrası dönemde de süt verimini etkiler. Gebelik döneminde annenin yetersiz ve dengesiz beslenmesi bebeğin, boyu, kilosu, fizyolojik yapısıyla ilgili olduğu gibi zihinsel gelişimi ile de ilgilidir. Özellikle beyin yapısının şekillendiği birinci üç aylık dönemde yetersiz ve dengesiz beslenme, bebeğin mental gelişiminde kalıcı gerilik oluşturur. Gebeliğin başlangıcında normal ağırlıktan %10 ve daha az veya %20 ve daha fazla ağırlıkta olan kadınların risk altında bulunduğu ifade edilir. Bu sebeple gebelik öncesi vücut ağırlığının mümkün olduğu kadar standartlara uygun olması gebelik dönemi boyunca görülen ve doğum sırasındaki komplikasyonların azalmasına ya da olmamasına neden olacaktır.  

3- Gebelikte vitamin ve mineral gereksinimi

Bu dönemde vitamin ve mineral ihtiyaçları dönemsel gereksinimleri tam olarak karşılamalıdır. Özellikle de gebelik döneminde folik asit, bebek gelişimi için çok önemli olup, vücutta protein sentezi, hücre çoğalması ve kemik iliğinin görevini eksiksiz yerine getirmesi gibi işlevlerde bulunur. Folik asit vücutta depolanamaz ve bu nedenle her gün alınması gerekir. Folik asit, B grubundan suda çözünen bir vitamindir. Doğal besin maddelerinde bulunan şekline folat, ilaçlarda ve işlenmiş besinlerde bulunan formuna ise folik asit denir. Folik asit, hücre yapı taşlarının, kan hücrelerinin ve özellikle sinir sistemi dokularının oluşum ve gelişiminde önemli bir role sahip olan B vitamini türüdür.  

4- Folik asit eksikliği nasıl belirti verir?

Hafif derecede folik asit eksikliği toplumda oldukça yaygın rastlanır. Daha ağır eksiklik durumlarına ise anemide rastlanır. Folik asit veya B12 vitamini eksikliği olanlar sonunda anemik hale gelirler. Anemi belirtileri yorgunluk, uyuşukluk, nefes darlığı, deride ve mukozada solgunluktur. Ağız kenarlarındaki çatlakların folik asit yetersizliğinden olduğu bilinse de bu; B2, B6 ya da demir yetersizliğinden de olabilir. Folik asit eksikliğinde dil ağrılı ve kırmızıdır. Pürtükleri kaybolmuşçasına düzgün durumdadır. B12 ve demir yetersizliğinde de benzeri belirtiler görülebilir. Folik asit eksikliği çoğu kez dış belirtiler sonucunda değil, kan testleri sonunda, kişide önemi olduğu anlaşılınca ortaya çıkar. Hafif eksikliklerde kişide depresyon durumu da görülebilir.  

5- Folik asitten zengin besinler nelerdir?

Folik asit en fazla yapraklı yeşil sebzeler, karaciğer, böbrek, bira mayası, zarı alınmamış tahıllar, yumurta, ceviz, badem, fındık, fıstık, ıspanak, mercimek, yonca, mavi – yeşil yosun, nane, baklagiller ve tohumlu gıdalarda bulunur. Folik asit açısından zengin olduğu halde gebe kadınlara, kuzu, tavuk ve dana karaciğeri tüketimi, içeriğindeki aşırı miktarda A vitamini nedeni ile çok önerilmemektedir. Aşırı A vitamini alımı özellikle gebe kadınlar için tehlikeli olabilir; fetüs zarar görebilir.