Oksitosin Nedir? Hamilelikte ve Doğumda Oksitosin Ne İşe Yarar?

Aşk hormonu olarak bilinen oksitosin; doğumdan emzirmeye, anne ile bebek arasında bağ kurulmasından cinselliğe kadar çoğu psikolojik ve fiziksel olayda önemli roller üstleniyor. Hipofiz bezi tarafından kan dolaşımına salınan oksitosin hormonunun eksikliği ise kadınlarda zor doğum veya emzirme sorunlarına neden olabiliyor. Bu nedenle hekim kontrolünde oksitosin takviyesi kullanılabiliyor. Piyasada tablet, sprey veya ampul şeklinde bulunan oksitosin takviyelerinin hangi durumlarda nasıl ve ne zaman kullanılacağına ise yapılacak testlere göre hekim karar veriyor.

Sizler için hazırladığımız bu yazıda, oksitosin ne işe yarar, oksitosin eksikliği nasıl tedavi edilir gibi merak edilenleri yanıtladık. Keyifli okumalar!

Oksitosin Nedir?

Halk arasında aşk hormonu olarak da bilinen oksitosin, hipotalamus bölgesinde sentezlenip arka hipofiz bezi tarafından kan dolaşımına aktarılan önemli bir hormondur. Aşk hormonu olarak adlandırılmasının en temel sebebi aşk, sadakat, sevgi, umut ve mutluluk gibi duyguların temel kaynağı olarak görülmesidir. Her iki cinsiyette de salgılanan bu hormon kadınlar için çok daha önemlidir. Zira oksitosin doğumda rahim kasılmasının sağlanması, anne ile bebek arasında duygusal bağ kurulması ve emzirme gibi konularda hayati roller üstlenmektedir.

Oksitosin Ne İşe Yarar?

Oksitosin hormonu ne işe yarar sorusunu kısaca şu şekilde listeleyebiliriz;

• Duygu ve davranışların dengelenmesini sağlar.
• Kan dolaşımının düzenlenmesine yardımcı olur.
• İltihap önleyici bir özelliği de vardır. Bu sayede yaraların da hızlı bir şekilde iyileşmesine yardımcı olur.
• Kortizol seviyesini düşürerek stresin azalmasını sağlar.
• Cinsel uyarılmayı artırır.
• Empati kurmayı ve sosyalleşmeyi sağlar.
• Doğumda rahim kasılmasını tetikler.
• Süt kanallarını uyararak emzirmeyi destekler.

Hamilelikte ve Doğumda Oksitosin Ne İşe Yarar?

Oksitosin hormonu vücut için her zaman değerli olsa da gebelik ve doğum esnasında önemi daha da artar. Örneğin doğum başladığında ve bebeğin başı rahim ağzına baskı yapmaya başladığında oksitosin salınımı uyarılır. Oksitosinin artmasıyla birlikte rahim kasılmalarının da gücü artar ve doğum kolaylaşır. Ayrıca yine doğum sırasında ağrı eşiğini yükselterek anne adayının sancılara dayanma gücünü artırır. Doğumdan sonra ise annenin bebeğiyle duygusal bağ kurmasına yardımcı olurken, aynı zamanda süt kanallarını uyararak emzirmeye de destek oluyor.

Oksitosin Eksikliği Gebeliğe Engel Olur mu?

Oksitosin eksikliği gebeliğe engel olur mu sorusuna evet şeklinde yanıt verilebilir. Çünkü ilişki sırasında salgılanan oksitosin, dölyatağına ulaşarak burada ritmik bir kasılma sağlar. Bu sayede spermlerin kadın üreme hücrelerine ulaşması daha hızlı ve kolay bir şekilde gerçekleşir. Ayrıca dölyatağında bulunan asidik yapının sperm hücrelerindeki aktifliği azalttığı bilinmektedir. Oksitosin buradaki geçici hızlandırdığından, sperm hücrelerinin zarar görme olasılığını azaltır ve bu sayede gebelik ihtimali güçlenir.

Burada özellikle belirtmemiz gereken şey, oksitosin hormonu tek başına gebeliği sağlamadığı gibi yine eksik olması durumunda tek başına gebeliğe de engel olmaz. Yalnızca yeterince salgılandığı zaman gebelik ihtimali güçlendirir. Diğer bir deyişle oksitosin, FSH hormonu gibi tek başına kısırlık nedeni değildir.

Oksitosin Nasıl Artırılır?

Oksitosin eksikliği söz konusu olduğunda, hekim önerisi ile oksitosin takviyesi kullanılabilir. Ayrıca B1, B2, B6 ve D vitamini içeren besinlerin de oksitosin seviyesini artırdığı biliniyor. Bununla birlikte bazı yaşamsal faktörlerin de vücuttaki oksitosin üretimini tetiklediği biliniyor. Doğal yollardan oksitosin nasıl arttırılır sorusuna aşağıdaki örnekler verilebilir;

1. Cinsel İlişki

Yapılan araştırmalar cinsel ilişki ve orgazmın vücuttaki oksitosin miktarını artırdığını ortaya koymaktadır. Ten teması, dokunmak ve cinsel anlamda uyarılmak, oksitosin seviyesini olumlu yönde etkileyecektir.

2. İletişim

İnsanlarla iletişim kurmak, sosyalleşmek, sohbet etmek veya sevilen kişilerle keyifli aktiviteler yapmak vücuttaki oksitosin miktarını artırmaya yardımcı oluyor. Bu sayede kişiler kendilerini daha iyi hissediyor.

3. Egzersiz

Oksitosin seviyesini artırmanın bir diğer yolu da spor yapmaktan geçiyor. Özellikle tempolu yürüyüş, yoga, meditasyon ve nefes egzersizlerinin oksitosin salınımını tetiklediği biliniyor.

4. Aşık Olmak

Aşık olmanın da vücuttaki oksitosin miktarını artırdığı yapılan araştırmalar ile kanıtlandı.

5. Hayal Kurmak

Oksitosini arttırmanın bir diğer yolu da hayal kurmaktır. Kişiyi mutlu edecek hayaller kurmak veya geçmişte yaşanılan güzel anıları hatırlamak, oksitosin salımını artıracaktır.

6. Keyifli Aktiviteler Yapmak

Müzik dinlemek, sevilen kişilerle görüşüp hoş vakit geçirmek, film izlemek… Kişilerin keyif aldığı aktiviteleri yapması da oksitosin miktarını artırmaya yardımcı oluyor.

Progesteron Kaç Olursa Hamile Kalınır?

Oksitosin İçeren Besinler Nelerdir?

Oksitosin eksikliği yukarıda da değindiğimiz gibi çeşitli yaşamsal faktörlerle veya takviye şeklinde alınarak vücutta dengelenebiliyor. Bununla birlikte oksitosin arttıran yiyecekler de bu hormonun miktarını yükseltmeye yardımcı olabiliyor. Özellikle A, B1, B2, B3 ve D vitamini içeren besinlerin oksitosin üretimini tetiklediği biliniyor. Peki, oksitosin nelerde bulunur?

Oksitosin içeren besinleri kısaca şu şekilde sıralayabiliriz;

• Yeşil yapraklı sebzeler,
• Kuruyemişler,
• Süt ve süt ürünleri,
• Yumurta,
• Zeytin,
• Avokado, muz, çilek, nar ve elma gibi meyveler,
• Çavdar, buğday, pirinç ve yulaf gibi tahıllar,
• Somon balığı gibi Omega-3 içeren deniz ürünleri oksitosin üretimine yardımcı olmaktadır.
  
  

Oksitosin Eksikliği Nasıl Giderilir?

Oksitosin eksikliği durumunda vücuttaki hormon seviyesini dengelemek için oksitosin takviyeleri kullanılabilir. Oksitosin takviyeleri ampul, sprey ve tablet şeklindedir. Ampul formunda oksitosin takviyesi genellikle gebelik veya kürtaj sonrası kanamayı durdurmak amacıyla kullanılır. Ayrıca gebeliğin miadı dolmasına rağmen doğumun başlamaması durumunda ampul formu anne adaylarına damardan verilerek rahim kasılmalarının başlaması sağlanır. Depresyon veya psikolojik problemler yaşayan kişilere de beyne daha hızlı etki ettiği için sprey formundaki takviyeler önerilmektedir.

Her hormonda olduğu gibi oksitosinin de vücutta olması gerekenden fazla salgılanması istenen bir durum değildir. Bu nedenle oksitosin düşüklüğü olan kişiler takviyeyi mutlaka doktor önerisi ile kullanmalıdır. Hangi takviyenin ne kadar süre ve hangi dozda kullanılması gerektiğine, yapılacak olan test sonucuna göre hekim karar verecektir.

Oksitosin Hormonunun Yan Etkileri Nelerdir?

Vücuttaki her hormonun normal kabul edilen referans değerleri arasında olması beklenir. İdealinden az olması nasıl ki çeşitli sorunlara yol açıyorsa, fazla olması da bir takım rahatsızlıklara neden olabilir. Aynı şekilde oksitosin hormonu da vücut için gereklidir ancak fazlası çeşitli yan etkilere sebebiyet verebilir.

Oksitosinin yan etkileri şu şekilde sıralanabilir;

• Kan basıncının düşmesi,
• Rahimde kasılma,
• Ödem,
• Ciltte döküntüler,
• Çarpıntı,
• Baş ağrısı,
• Mide bulantısı ve kusma,
• Hafıza sorunları,
• Görme problemleri,
• Doğum sonrası kanamanın artması,
• Konuşma bozuklukları ve
• Alerjik reaksiyonlar.
  
  

Bu yan etkiler genellikle oksitosinin takviye şeklinde dışarıdan alınması sonucu ortaya çıktığı biliniyor. Dolayısıyla belirtiler hissedildiğinde mutlaka hekimin bilgilendirilmesi gerekiyor.

Gebelik İçin LH Değerleri Kaç Olmalı?