Hamilelikte Ciğer Yemek Güvenli mi?
Hamilelikte ciğer yenir mi sorusu, birçok anne adayının merak ettiği konulardan biridir. Zira toplumda, gebelikte ciğer yemenin bebekte leke yapabileceğine veya sağlığına zarar verebileceğine dair yaygın bir inanış bulunmaktadır. Öncelikle şunu belirtmemiz gerekir ki, hamilelikte yenen hiçbir yiyeceğin bebekteki doğum lekeleriyle ilgisi bulunmamaktadır. Dolayısıyla hamilelikte ciğer yemenin bebekte leke yapabileceği inancı tamamen hurafeden ibarettir. Peki, hamilelikte ciğer yemek bebeğin sağlığını olumsuz etkiler mi? Konuyla ilgili bugüne kadar yapılan araştırmalar, hamileliğin özellikle ilk 3 ayında yenen ciğerin bebekte doğum kusurlarına sebep olabileceği yönünde sonuçlar ortaya koymaktadır. Bunun sebebi olarak da ciğerin retinol içeriğinin yüksek olması gösterilmiştir. Ancak gebeliğin ilerleyen aylarında bebeğin organ gelişiminin tamamlanmasıyla birlikte, porsiyonu az tutmak kaydıyla ciğer tüketiminin güvenli olabileceği düşünülmektedir.
Sizler için hazırladığımız bu yazıda, gebelikte ciğer tüketimi ile ilgili tüm merak edilenleri derledik.
Hamilelikte Ciğer Yenir mi?
Ciğer, besin değeri yüksek bir organdır ve birçok ülkede sevilerek tüketilmektedir. Özellikle kuzu, sığır ve tavuk ciğeri, birçok kültürün mutfağında kendine yer edinmiştir. Lezzetinin yanında protein, vitamin ve mineral içeriğinin yüksek olması, çoğu insan için ciğeri cazip kılmaktadır. Ancak söz konusu hamilelik olduğunda, ciğere biraz şüpheyle yaklaşılıyor. Bunun sebebi, ciğerin içerdiği yüksek A vitaminidir. A vitamini besinlerde; oluşturulmuş A vitamini (retinol) ve provitamin A (karotenoidler) şeklinde 2 tipte bulunur. Oluşturulmuş A vitamini, en çok ciğerde bulunmakla birlikte süt ve yumurta gibi diğer hayvansal kaynaklı besinlerde bulunmaktadır. Provitamin A karoteninoidleri ise yalnızca sebze ve meyve gibi bitkisel kaynaklı yiyeceklerde yer almaktadır. Bebek bekleyen anne adaylarının, bitkisel yiyeceklerden alacağı A vitamini ile ilgili herhangi bir sınırlama yoktur. Fakat özellikle ciğerden alınan oluşturulmuş A vitamini konusunda dikkatli olmak gerekir. Zira yapılan çalışmalar, retinol içeriği yüksek olan yiyeceklerin özellikle ilk 3 ayda tüketilmesinin, bebekte doğum kusurlarına yol açabileceğini ortaya koymaktadır. Ciğer de retinol içeriği en yüksek besinlerden biri olduğu için çok dikkatli tüketilmesi gerekmektedir. Bununla birlikte ciğer ilaçların, besin öğelerinin ve hormonların metabolize olduğu bir organdır. Yani, toksik maddelerin etkisinin azaltılması karaciğerde gerçekleşmektedir. Bu nedenle hamilelerin ciğer tüketmesi çok da önerilen bir şey değildir. Kadın doğum uzmanları, bebeğin organ gelişiminin devam ettiği ilk 3 ayda ciğer tüketilmesini önermemektedir. Ancak hamileliğin ilerleyen aylarında aşerildiyse, sık sık olmamak kaydıyla çok ufak porsiyonlarda ciğer tüketilmesinde herhangi bir sakınca görülmemektedir.
Bunu da Okuyun: Hamilelikte Hurma Yemek Doğumu Kolaylaştırır mı?
Hamilelikte Ne Kadar Ciğer Yenebilir?
Hamilelikte ciğer yemek, yukarıda değindiğimiz gibi bebeğin organ gelişiminin devam ettiği ilk aylarda tavsiye edilmiyor. Fakat ilerleyen aylarda aşerilirse, sık olmamak kaydıyla ufak porsiyonlarda ciğer tüketilmesinde herhangi bir sakınca görülmüyor. Peki, hamilelikte ciğer ne kadar yenebilir? Dünya Sağlık Örgütü (WHO), hamile kadınların günlük 800 mcg A vitamini alabileceğini belirtmektedir. Ancak 100 gram dana ciğerinde 9,442 mcg oluşturulmuş A vitamini olduğu düşünüldüğünde, porsiyonun ne kadar ufak tutulması gerektiği anlaşılabilir.
Hamilelikte A Vitamini Hangi Besinlerden Alınabilir?
A vitamini; göz, kalp, akciğer, böbrek gibi organların korunması ve bağışıklığın güçlenmesi için önemli bir vitamindir. Yetişkin kadınların günde 700 mcg, hamilelerin, 800 mcg, emziren annelerin ise 1300 mcg A vitamini alması önerilmektedir. Ancak bir porsiyon ciğerde bulunan oluşturulmuş A vitamini, hamilelerin günlük alması gereken değerin çok üstündedir. Bu nedenle hangi besinlerin ne kadar A vitamini içerdiğini bilmek önemlidir.
Oluşturulmuş A Vitamini Kaynakları (100 gram)
Oluşturulmuş A vitamini (retinol); et, balık ve süt ürünleri gibi hayvan kaynaklı gıdalarda bulunur.
- Dana ciğeri: 9,442 mcg
- Kuzu ciğeri: 7,491 mcg
- Keçi peyniri: 407 mcg
- Kral uskumru: 252 mcg
- 1 büyük haşlanmış yumurta: 74 mcg
Provitamin A Kaynakları (100 gram)
İnsan vücudu, bitkilerde bulunan karotenoidlerden A vitamini üretebilmektedir. Fakat insanların yaklaşık %45’i, provitamin A’yı, A vitaminine dönüştürmeyi büyük ölçüde azaltan genetik bir mutasyon taşır. Diğer bir deyişle, bu mutasyonu taşıyan insanlar aşağıda belirtilen oranlarda A vitamini sentezleyemezler. Bu nedenle oluşturulmuş (hayvan kaynaklı) A vitamini tüketmeleri gerekmektedir.
- Pişmiş tatlı patates: 1,043 mcg
- Pişmiş kıvırcık lahana: 681 mcg
- Çiğ tatlı kırmızı biber: 257 mcg
- 1 orta boy mango: 181 mcg
- 1 büyük dilim kavun: 172 mcg
- 1 orta boy greyfurt: 143 mcg
- 1 orta boy mandalina: 30 mcg
Bunu da Okuyun: Hamilelikte Avokado Yemenin Faydaları Neler?
Hamilelikte Ciğere Dokunmak Bebekte Leke Yapar mı?
Halk arasında, hamilelikte ciğer yemenin veya ciğere dokunmanın bebekte leke yapabileceğine dair yaygın bir inanış bulunmaktadır. Ancak uzmanlar, ciğer dâhil hiçbir yiyeceğin bebekteki doğum lekeleriyle alakası olmadığını belirtmektedir. Kısacası hamileyken ciğere dokunmak bebekte lekeye sebep olmayacaktır. Yalnızca mikroorganizma bulaşma ihtimaline karşı çiğ ete dokunduktan sonra ellerin mutlaka dezenfekte edilmesi gerekmektedir.
Bunu da Okuyun: Hamilelikte Nar Yemek Zararlı mı?