Hamilelikte Ayak Ağrısı: Neden Olur, Nasıl Geçer?
Hamilelikte ayak ağrısı çoğu kadının yaşadığı şikâyetlerden biridir. Ağrı sadece ayak tabanında değil, topuk bölgesinde de hissedilebilir. Bu durumun birçok nedeni olsa da genellikle hamilelikte kilo artışına bağlı olarak ayaklar üzerine binen yükü artması ve relaksin hormonunun yükselmesi sebebiyle geliştiği düşünülmektedir. Çoğu zaman hamileliğin son 3 ayında ortaya çıkan ayak ağrısı, bazen topuk dikeni gibi nispeten daha ciddi durumların habercisi de olabilmektedir. Bu nedenle şikâyetler hissedildiğinde mutlaka muayene olmak, gerekiyorsa röntgen ve MRG gibi görüntüleme yöntemlerinden faydalanmak gerekir. Ciddi seçenekler ekarte edildikten sonra ise doktorun önereceği basit egzersizler ve yaşam tarzı değişiklikleri ile hamilelikte ayak ağrısı şikâyeti hafifletilebilir.
Peki, hamilelikte ayak ağrısı nasıl geçer? Gebelikte topuk ağrısına ne iyi gelir? Sizler için hazırladığımız bu yazıda; hamilelikte ayak ağrısı ile ilgili merak edilenleri derledik, hazırsanız başlayalım!
Hamilelikte Ayak ve Topuk Ağrısı Neden Olur?
Hamilelerin neredeyse %10’u ayak tabanında ağrı hisseder. Bu ağrının şiddeti her kadında farklı olabilmektedir. Aynı şekilde, ağrı ayak tabanına yayılabileceği gibi topuk bölgesinde de yoğunlaşabilir. Genellikle gebeliğin son aylarında ortaya çıkan ayak ağrısı, çoğu zaman gebelikte alınan kilolarla ilgilidir. Ayak tabanına binen yükün artması, bu bölgede ağrıya neden olabilmektedir. Bununla birlikte vücudu doğuma hazırlamak için özellikle son 3 ayda artan relaksin hormonu, bağlarda gevşemeye neden olarak ayak ağrısına zemin hazırlayabilir. Bazen de uzun süre ayakta durmak, yeterli taban desteği olmayan sert ayakkabılar giymek veya topuk dikeni gibi hastalıklar, ayak ağrısına neden olmaktadır. Bu nedenle şikâyetler hissedildiğinde muayene olmak ve altta yatan sebebi öğrenmek önemlidir. Şimdi, hamilelikte ayak tabanı ağrısının sık karşılaşılan sebeplerini daha detaylı inceleyelim.
Bunu da Okuyun: Hamilelikte Haftalara Göre İdeal Kilo Alımı
Hamilelikte Ayak Ağrısı Nedenleri
1. Kilo Artışı
Hamilelikle birlikte kadınların kilo alması beklenen bir durumdur. Fakat olması gerekenden fazla kilo alınması, vücuda ve ayaklara ekstra yük binmesine neden olarak ağrılara sebebiyet verebilir. Bu nedenle anne adaylarının kontrollü bir şekilde kilo alması önemlidir. Özellikle diyabeti olan anne adaylarının beslenme uzmanından yardım alması faydalı olacaktır.
2. Relaksin Hormonu
Relaksin hormonu, adından da anlaşılacağı üzere aslında bir rahatlama hormonudur. Hamilelikte birlikte yumurtalıklar tarafından üretilmeye başlanan relaksin, rahimde yeni kan damarları üretilmesini sağlar. Ayrıca rahat bir doğum için pelvik kemiğinin esnemesine, vajinanın gevşemesine, bağların yumuşamasına yardımcı olur. Ancak bu bölgelerdeki gevşeme, kalçada, omuzlarda veya ayak tabanında ağrıya neden olabilmektedir.
3. Topuk Dikeni
Topuk dikeni; uzun süre ayakta kalmayı gerektiren işler, kilo artışı, yanlış ayakkabılar veya tabana ani yük binmesi gibi sebeplerle fasya adındaki liflerde yırtılma ve kopma sonucu oluşan bir enflamasyondur. Burada zaman içinde kireçlenme benzeri sert bir doku birikir ve bu doku, özellikle sabahları diken batmasına benzeyen bir ağrıya neden olur. Hamilelik de ani kilo artışı sebebiyle topuk dikeni açısından riskli bir dönemdir. Tedavi için ilk önce basit egzersizler veya bantlama yöntemi tercih edilir. Aynı zamanda tedavi sırasında özel tabanlıkların kullanılması başarı şansını artırmaktadır. Bazı durumlarda ise cerrahi müdahale gündeme gelebilir.
4. Yaşam Şekli
Uzun süre ayakta kalmak veya kısa sürede fazla kilo almak da hamilelikte ayak ağrısının bir nedeni olabilir.
Bunu da Okuyun: Hamilelikte Ayak Yanması Neden Olur?
Hamilelikte Ayak Ağrısı Nasıl Geçer?
Hamilelikte ayak ağrısı eğer topuk dikeni gibi bir hastalığa bağlı gelişiyorsa, tedavi edilmediği sürece kendiliğinden geçmesi genellikle beklenmez. Bu nedenle yukarıda değindiğimiz gibi önce muayene olmak ve altta yatan nedeni anlamak gerekir. Tanı için kişinin öyküsü ve fiziki muayene çoğu zaman yeterlidir ancak bazen MRG istenebilir. Eğer herhangi bir problem saptanmazsa hamileliğe bağlı hormonların, yaşam şeklinin ve kilo artışının ayak ağrılarına sebep olduğu düşünülebilir.
Hamilelikte Ayak Ağrısına Ne İyi Gelir?
Hamilelikte ayak tabanı veya topuk ağrısı için evde uygulanabilecek doğal yöntemler ile rahatlama sağlanabilir. Fakat tamamen geçmesi için altta yatan nedenin öğrenilmesi ve tedavi görülmesi gerekir. Eğer hamileliğe bağlı hormonlar ve kilo artışı nedeniyle ayak ağrısı yaşanıyorsa, doğumdan sonra hormonların eski seviyesine gerilemesi ve kilo verilmesiyle birlikte şikâyetler ortadan kalkacaktır. Hamilelikte ayak yanmasına iyi gelecek öneriler ise şu şekildedir;
- Doktorun önerdiği şekilde germe egzersizleri yapılarak rahatlama sağlanabilir.
- Gerekiyorsa fizik tedavi alınmalıdır.
- Ağrıyan bölgeye masaj yapmak da şikâyetleri büyük ölçüde hafifletecektir.
- Kalsiyum, magnezyum ve potasyum açısından zengin besinler tüketilmelidir. Gerekiyorsa doktor kontrolünde takviyeler kullanılabilir.
- Anlık rahatlamalar için buz kompresleri uygulanabilir.
- Özellikle masa başında çalışan hamilelerin kısa aralıklarla pozisyon değiştirmesi önemlidir. Ne uzun süre ayakta kalmak ne de uzun süre oturmamak gerekir.
- Otururken ayakları yüksekte tutmak kan akışı, ödemlerin toplanmaması ve ağrıların hafiflemesi açısından iyi bir önlemdir.
- Anne adayının varisi varsa ağrılar daha sık olabilir. Bu nedenle doktorun önerisiyle varis çorabı giyilebilir.
- Hamilelik döneminde topuklu ayakkabılardan olabildiğince uzak durulmalıdır. Ayak tabanını destekleyen, yüksekliği 1 – 2 cm olan rahat ayakkabılar tercih edilmelidir.
- Biten günün ardından ılık bir duş almak da ağrıların hafiflemesine yardımcı olacaktır.
Hamilelikte Topuk Dikenini Tetikleyebilir
Hamilelik döneminde kilo alımına ve artan hormonlara bağlı olarak topuk dikeni ile karşılaşılma olasılığı bulunmaktadır. Tıpta plantar fasciitis olarak bilinen bu rahatsızlık; uzun süre ayakta duranlarda, taban desteği yetersiz sert ayakkabı giyinenlerde, menopoz sonrası kadınlarda ve obezlerde görülür. Kilo artışına ve hormonlara bağlı olarak hamilelikte de topuk dikeni ile karşılaşılabilir. Daha çok sabah adım atıldığında ağrı hissedilmesiyle belirti veren topuk dikeni, fiziki muayene ve kişinin öyküsü ile anlaşılabilmektedir. Ancak kesin tanı için MRG istenebilir. Topuk dikeni tedavisi için onlarca yöntem bulunmasına rağmen hiçbirinin etkinliği %100 kanıtlanmış değildir. Ayak tabanı germe egzersizi, steroid enjeksiyonu veya kişinin kendi kanından elde edilen trombositten zengin plazmanın (PRP) bu bölgeye enjekte edilmesi gibi birçok tedavi yöntemi bulunmaktadır. Eğer şikâyetler çok fazlaysa ve hastalık ilerlemişse cerrahi müdahale gündeme gelebilmektedir. Önemli olan ameliyata gerek kalmadan hastalığın erken dönemde fark edilmesidir.
Bunu da Okuyun: Hamilelikte Bacak Ağrısı Neden Olur?