Hamile Kalmak İçin Hayıt Tohumu Ne Zaman ve Nasıl Kullanılır?
Vitex olarak da bilinen hayıt tohumu, alternatif tıpta yıllardır kullanılan bitkilerden biridir. Hormonları düzenleyici etkisi sebebiyle son zamanlarda birçok kadın hastalığı için tedavi amaçlı kullanılmaktadır. Özellikle hormonlara bağlı gebe kalamama konusunda hayıt tohumunun faydalı olabileceğini gösteren araştırmalar mevcuttur.
Biz de buradan yola çıkarak hazırladığımız yazıda hayıt otu nedir, hamile kalmak için hayıt tohumu kullanılır mı, hayıt tohumu ne işe yarar gibi merak edilen soruların yanıtlarını derledik. Keyifli okumalar!
Hayıt Tohumu Nedir?
Hayıt otu mine çiçeğigiller familyasına ait olan, mor renkli çiçeklere sahip bir bitkidir. Çalı görünümüne sahip olan bu bitki, 1 – 3 metre kadar büyüyebilmektedir.
Hem Trakya bölgesinde hem de Anadolu’da yetiştirilebilen hayıt otuna özellikle Akdeniz ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde rastlanır. Özel bir bakım istememesi sebebiyle kayalıklarda ve deniz kenarlarında kendiliğinden yetişme fırsatı bulan bu bitkinin tohumu ise son zamanlarda sağlık alanında kullanılmaya başladı. Öyle ki, takviye olarak üretilmeye başlanan hayıt otu tohumu ilaçların içeriğine bile eklenir oldu.
Özellikle kadın sağlığı üzerinde olumlu etkileri olduğu bilinen hayıt tohumunun adeti düzenlemeye, menopoz semptomlarını hafifletmeye ve hamile kalmaya yardımcı olabileceği bilimsel araştırmalarla desteklendi. Bu araştırmaların sayısı henüz net bir şey söylemek için yetersiz olsa da ilerleyen yıllarda hayıt tohumunun kadın sağlığı üzerindeki etkilerine dair daha bilimsel veriler sunmak mümkün olacaktır.
Hayıt Tohumu Ne İçin Kullanılır?
Hayıt tohumu alternatif tıpta yıllardır kullanılan takviyelerden biridir. Özellikle adeti düzene sokmak ve hamile kalmak için hayıt tohumunun etkili olabileceği düşünülmektedir. Şimdi, hayıt tohumunun potansiyel faydalarını birlikte inceleyelim.
1. Adet Öncesi Semptomları Azaltabilir
Araştırmacılar, 2013 yılında Planta Medica dergisinde yayınlanan bir rapor için daha önce hayıt tohumunun kadın sağlığı üzerindeki etkilerini araştıran 12 klinik çalışmayı gözden geçirdi. İncelenen araştırmalarda, hayıt tohumunun adet öncesi yaşanan semptomları hafifletebileceği sonucuna ulaşıldı. 2014 yılında Advances in Therapy adlı dergide yayınlanan başka bir araştırma ise üç adet döngüsü boyunca günde bir kez hayıt tohumu takviyesi almanın adet öncesi görülen cilt sorunları, şişkinlik ve baş ağrısı gibi semptomları azalttığını ortaya koydu.
2. Menopoz Semptomlarını Azaltabilir
Hayıt tohumunun hormon dengeleyici etkisinin menopoz semptomlarını hafifletme konusunda etkili olabileceği düşünülmektedir. Menopozda olan 23 kadının incelendiği çalışmada, hayıt otu yağı kullanan kadınların uyku düzeni ve ruh hallerinde belirgin bir iyileşme olduğu saptandı. Başka bir araştırmada ise menopozda olan 52 kadına hayıt kremi verildi. Kremi kullanan kadınların %36’sının ateş basması ve gece terlemesi gibi semptomlarda belirgin bir düzelme yaşadığı bildirildi.
3. Hamile Kalmayı Kolaylaştırabilir
Hayıt tohumunun hamilelik üzerine etkilerini araştıran çalışmalar, hormonlara bağlı gebe kalamama probleminde hayıt tohumunun faydalı olabileceğini gösteriyor. Bilindiği gibi süt hormonu olarak da bilinen prolaktinhormonunun yüksek olması, hamileliğin önündeki en büyük engellerden biri. Aynı şekilde progesteron seviyesinin düşük olması da yine gebeliğin oluşmasını önleyen önemli bir sorun.
Buradaki çalışma, prolaktin seviyesi yüksek olan 40 kadının hayıt tohumu kullanımı sonrası hormon seviyesinin dengelendiğini açıklıyor.
Buradakiaraştırmada ise son 6 – 36 aydır hamile kalmaya çalışan 93 kadına hayıt tohumu veya plasebo içeren bir takviye verildi. Üç ay sonra hayıt tohumu verilen kadınların hormon seviyesinde bir iyileşme görüldü ve bunların %26’sı hamile kaldı. Plasebo grubundaki kadınların ise yalnızca %10’u gebe kaldı.
Bununla birlikte bazı araştırmalar, hayıt tohumunun adet döngüsünün düzelmesinde faydalı olabileceğini ortaya saptamıştır. Bilindiği gibi adet döngüsünün düzensiz olması doğrudan gebelik planlamasını da olumsuz etkileyebilmektedir. (Kaynak)
4. Böcek Isırıklarını Önleyebilir
Hayıt tohumunun aynı zamanda böcek ısırıklarını önleyebileceği düşünülmektedir. Yapılan bir araştırma, hayıt tohumundan yapılan ekstraktın sivrisinekleri, sinekleri, pireleri ve keneleri yaklaşık 6 saat boyunca uzaklaştırmaya yardımcı olduğunu saptamıştır.
5. Etkisi Tam Olarak Kanıtlanamayan Faydaları
Ağrıyı kontrol altına alma, endometriozis tedavisi, saç kaybını önleme ve akne tedavisi için de hayıt tohumundan faydalanabileceğine inanılsa da bu etkileri henüz kanıtlanmamıştır.
Hayıt Tohumunun Yan Etkileri
Hayıt tohumu genellikle güvenli kabul edilse de kullananlardan bildirilen hafif yan etkileri mevcuttur. Hayıt tohumunun yan etkileri arasında;
- Mide bulantısı,
- Hafif deri döküntüsü,
- Baş ağrısı,
- Akne bulunmaktadır.
Bununla birlikte uzmanlar doğum kontrol hapı ve antipsikotik ilaçlar gibi hormonları etkileyen ilaçlarla hayıt tohumu takviyesinin etkileşime girebileceğini düşünmektedir. Bu nedenle hayıt tohumu çayı veya takviyesi kullanmak isteyenlerin mutlaka bir uzman görüşü alması önerilmektedir.
Hayıt Tohumu Nasıl Kullanılır?
Hayıt tohumu neredeyse tüm aktarlardan temin edilebilir. Genellikle çay olarak tüketilen hayıt tohumunun takviyeleri de piyasada mevcuttur. Ancak her ne kadar bitkisel olsa da hiçbir ürün doktora danışılmadan kullanılmamalıdır. Zira yukarıda da değindiğimiz gibi hayıt tohumu doğum kontrol hapı kullananlar ve antipsikotik ilaç alanlarda ciddi yan etkilere neden olabilmektedir. Ayrıca alerjen bünyeye sahip olan kişilerde de ciddi yan etkilerin ortaya çıkması mümkündür. Bununla birlikte hamilelik ve emzirme döneminde kullanılmaması önerilmektedir.