Solunum Yolu Tıkanıklığında Bebeklere Uygulanacak Olan İlk Yardım
Bebeklerde solunum yolu tıkanması durumunda acil müdahale hayati önem taşımaktadır. Bebekler, özellikle 1 yaş civarında etrafındaki nesnelere karşı aşırı meraklı olurlar. Bilmediği o kadar çok şey vardır ki, keşfetmek için hepsine eline alır, inceler. Ellerine aldıkları çoğu şeyi ise ağızlarına götürmeye meyillidirler. Böylesi durumlarda yabancı cisimleri yutabilir ve solunum yolu tıkanıklığı dediğimiz durum yaşanabilir. Solunum yolu tıkanması ani ölümlere kadar götürebilen ciddi bir durum olduğu olduğu için, ebeveynlerin de bu konuda eğitim alması şarttır. Böylesi bir durumla karşılaştığınızda en yakın sağlık kuruluşuna başvurmalısınız.
Bebeklerde solunum yolu tıkanması ve neden olan etkenler
Başta gıda ve oyuncak olmak üzere para, düğme, bilye gibi nesnelerin solunum yoluna kaçması, bebeklerde solunum yolu tıkanıklığının en önemli nedenleridir. Buna ek olarak bebeğin fizyolojik gelişimi tamamlanmadığı için de solunum yolu tıkanıklığı görülme riski artmaktadır. Bu tam gelişmemiş olan fizyolojik etkenler ise; *Besinlerin yeteri kadar çiğnenmesi için gereken azı dişlerinin olmaması *Yutma refleksinin tam olarak gelişememesidir.
Bebeklerde Solunum Yolu Tıkanması Nasıl Anlaşılır?
Bebeklerde solunum yolu tıkanıklığının en önemli belirtisi nefes almakta güçlük çekmektir. Aniden başlar ve daha öncesinde herhangi bir bulguya rastlanılmaz. Bebeklerde solunum yolu tıkanıklığının tanınması için; karın ve göğüs hareketleri izlenmeli, burun ve ağızdan nefes akımı dinlenmeli ve hissedilmelidir. Yabancı cisimler, tıpkı yetişkinlerde olduğu gibi bebeklerde de kısmi ve tam tıkanmaya neden olabilir.
Kısmi tıkanma;
Az da olsa bir miktar hava geçişinin söz konusu olduğu durumlardır. Belirtileri; *Korku ve panik ifade eden hareketler, *Boğulurcasına devam eden öksürükler *Sürekli ve hırçın ağlama
Tam tıkanma;
Hava girişinin tamamen engellenmesidir. Belirtileri; *Bebek öksüremez, *Rengi morarabilir.
Bebeklerde Solunum Yolu Tıkanması Durumunda Yapılması Gerekenler
Solunum tıkanıklığı durumunda ilkyardım için öncelikle hangi tıkanma tipi olduğu belirlenmelidir. Bebek kısmi tıkanma yaşıyor ise aşağıdaki adımlar uygulanmalıdır. *Öncelikle bebek öksürmesi için desteklenmelidir. Bunu yapmak için bebek kucağa alınır ve gazı çıkartılıyormuş gibi omuza yaslandırılarak başı yükseltilir.Bebeğin öksürük sırasında kustuğunu yutmamasına dikkat edilmelidir. *Yabancı maddenin çıkıp çıkmadığı kontrol edilir ve cisim alınabilecek yerdeyse alınır. Yalnız, nesne alınmak için zorlanmamalı, aksi halde daha da aşağı kayabilir. *Yabancı cisim çıktıysa ve bebek yeterli nefesi alabiliyorsa yan yatırılır. Gerekli görülüyorsa oksijen verilerek tıbbi yardım istenir. (112)
Bebek tam tıkanma yaşıyor ise aşağıdaki adımlar uygulanmalıdır.
*Bebek ilk yardımcının kolu üzerine ters olarak yatırılır.
*Başparmak ve diğer parmakların yardımıyla bebeğin çenesini kapsayacak şekilde boynundan tutulur ve yüzüstü pozisyonda öne doğru eğilir.
*Baş gergin bir şekilde gövdesinden aşağıda kalacak şekilde tutulur. 5 kere el bileğinin iç kısmı ile bebeğin kürek kemiğinin arasına yavaşça vurulur.
*Yabancı cismin çıkıp çıkmadığı kontrol edilir.
*Cisim çıkmadıysa; gögüs basısı yöntemine başvurulur.
*Bebek, başı gövdesinden aşağı olacak şekilde sırtüstü tutulur.
*5 kere iki parmak ile göğüs kafesinin altından karın kısmına doğru hafif baskı uygulanır ve cismin çıkıp çıkmadığı kontrol edilir.
*Yabancı cisim çıkana kadar devam edilir ve tıbbi yardım istenir. (112)