Bebeklerde El Ayak Ağız Hastalığı Belirtilerine Dikkat!
Yaz aylarında ve son dönemlerde adını sıkça duyduğumuz el ayak ağız hastalığı özellikle bebek ve çocuklarda görülüyor. Genellikle okul öncesi çocuklarda görülüğü belirtilen hastalığa, yaygın olarak görülen coxsackie virüsünün neden olduğu ifade edilir. Hastalığın nadiren beyin iltihabına yol açabildiği ve daha çok sonbahar ve yaz aylarında sıklıkla görüldüğü belirtilir. El, ayak, ağız hastalığı belirtileri arasında yüksek ateş, deride içi sıvı dolu kabarıklar, iştah kaybı ve boğaz ağrısı yer alır. Yaklaşık 3-6 gün arasında değişen kuluçka evresi olan hastalığı 1 haftaya kadar sürebileceği belirtilir. Hastalık ateşle kendisini göstermeye başlar ve 1-2 gün ağızda (dil, yanağın içi ya da diş etleri) ağrılı yaralar oluşur. Bu durum bebeği iştahsız, sinirli ve huysuz yapabilir. Bebeğin / çocuğun ayak tabanında, avucunun içerisinde ve kalçasında isilik gelişebilir. Bu sorunlar bacak, kol ve yüz kısmında da oluşabilir. Zaman zaman boğazda şişlik ve yutma sorunları oluşur. Bulaşıcı olan hastalık virüsü boğaz ve burun salgısı yanında ciltteki kabarcık ve katı dışkıdan da geçebilir. Hastalığın tedavisi için günlük bakım gerekir.
El Ayak Ağız Hastalığı Belirtileri
Genellikle bebeklerde, okul öncesi çocuklarda ve nadiren yetişkinlerde görülen El-ayak-ağız hastalığı, el, ayak ve ağızda içi sıvı dolu kabarıklar (veziküler lezyonlarla) ve ateşle seyreden bir hastalıktır. Özelikle 2 - 10 yaş arasındaki çocuklarda görülür. El ayak ağız hastalığı belirtileri arasında; ağız içinde dil, sert damak ve yanak mukozasında ülserler, takiben el ve ayakların alt kısımları ve parmak kenarlarında görülür. Hastalık el, ayak, ağız da üç yerleşim yerinin üçünü de tutmayabildiği gibi nadiren tüm vücuda da yayılabilir. Ilıman iklimlerde ve en sık yaz aylarında görülen hastalık genel olarak iyi seyirlidir.
Belirtiler Suçiçeği Hastalığı İle Karıştırılıyor
Genellikle okul öncesi çocuklarda görülen bulaşıcı ve virütik bir hastalık olan el-ayak-ağız hastalığı; el ve ayaklarda, bademcikler çevresinde, yumuşak damakta, uyluk, kasık çevresinde ve vücudun çeşitli noktalarında kaşıntılı sivilce benzeri kabarıklıklar şeklinde ortaya çıkıyor. Bebek ve çocukları etkileyen el-ayak-ağız hastalığının görüntüsü itibarıyla suçiçeği lezyonlarına çok benzemesi nedeniyle sıklıkla suçiçeği ile karıştırıldığı ifade edilir. Uzmanlar yukarıda bahsedilen belirtileri gösteren bebeklerin el-ayak-ağız hastalığının teşhis ve tedavisi için mutlaka doktora danışılması gerektiğini belirtirler.
Hastalık Bulaşıcıdır
Coxsackie isimli virüsünün neden olduğu belirtilen el ayak hastalığı bulaşıcıdır. Söz konusu virüsün burun ve boğaz salgısından bulaştığı ifade edilirken, derideki içi sıvı dolu kabarcıklar ve bebeğin /çocuğun katı dışkısından da geçebilir. Ülkemizde 2011-2012 yılları arasında artış göstermiştir. El, ayak ve ağız hastalığını bulaşması hastalığa yakalanan kişinin hastalığın kuluçka evresinde (ilk haftası) gerçekleştiği ifade edilir.
Hastalığın Bulaşmasını Önlemek İçin;
- Kişisel hijyene dikkat edin,
- Ellerinizi iyice ve sık sık yıkayın,
- Anaokulu kreş gibi toplu bulunulan yerlerde mümkün olduğunca hasta kişilerle yakın temastan kaçının.
Antibiyotikle Tedavi Edilmez
Hastalığın seyri sırasında yüksek ateş görülmesi nedeniyle bakteri kökenli hastalıklarla da karıştırılabildiği belirtilir. El ayak ağız hastalığı bakteri kökenli hastalıkların tersine antibiyotiklerle tedavi edilmez.
El, Ayak, Ağız Hastalığı Teşhis ve Tedavisi İçin Mutlaka Doktora Başvurun!
Bebeklerin gelişim sürecinde sık görülen; suçiçeği ve buna benzer bakteriyel hastalıklara çok benzeyen belirtileri sebebiyle el-ayak-hastalığının teşhisinin kolay olmadığı belirtilir. Anne babaların bebeklerinde el ayak ağız hastalığının olup olmadığının kesin teşhisinin konulabilmesi için mutlaka doktora başvurulması gerektiğini ifade ederler. Hastalığın doğru yöntemlerle tedavi edilmediği durumlarda çeşitli yan etkilere neden olabileceği belirtilir. Çok nadir olarak; bağışıklık sisteminde zayıflama, beyin iltihabı, aseptik menenjit ve dört hafta içinde tırnaklarda geçici düşme görülebileceğinin altı çizilir.
Hastalığı Olan Bebeklerin Bakımı
Bebekte görülen hastalık belirtilerinin hafif seyretmesi ve vücut sıcaklığını yakından izlemek şartıyla bebeğin evde bakımında yeterince sıvı ve katı gıda almasını sağlamaktan başka çare olmadığı belirtilir. Hastalık belirtilerinin ilerlemesi durumunda bebeğin görüntüsü daha kötüdür.
- Tuzlu - asitli gıdalar vermeyin; Bebek / küçük çocuklar katı gıda yiyebiliyorsa bu dönemde tuzlu, soslu ya da asitli yiyecek ve içeceklerin verilmemesi tavsiye edilir.
- Soğuk içecekler ve dondurma ağrılarını hafifletir; bu dönem hafif soğuk içecekler ve dondurma, ağız yaralarına iyi gelip ağrılarını azaltacaktır.
- Asla aspirin gibi ilaçlar vermeyin; bebeklere bu dönemde verilen asprinin reye sendromuna neden olabileceği ifade edilir. Reye sendromunun çok nadir de olsa ölümcül bir sorun olabileceğine dikkat çekilir.
El, ayak ve ağız hastalığı tekrarlanabilir mi? Tekrarlanması nasıl önlenebilir?
El, ayak ve ağız hastalığının tekrarlanabileceğini belirten uzmanlar, bebek / çocuk hastalık sonrasında onu hasta yapan virüse karşı bağışıklık geliştirecektir. Fakat hastalığa yol açan pek çok virüsün bulunmasından dolayı, bebeklerin / çocukların bu virüslere karşı açık durumda oldukları ve bu nedenle de hastalığın tekrarlayabileceği belirtilir. El ayak ağız hastalığının tekrarlanmasını önlemek için;
- Bebeğin ya da çocuğun ellerini sıklıkla ve düzenli olarak yıkamak gerektiğini unutmamanız gerekir.
- Ayrıca bebeğin oynadığı oyuncukların dezenfekte edilmesi ve yıkanması önerilir.
- Hasta olan bebek ve çocuklardan uzak tutmak gerekir.