Bebeklerde Baş Çevresi Ölçümü Nasıl Yapılır?

Bebeklerde baş çevresi ölçümü, tıpkı boy ve kilo ölçümü gibi düzenli olarak takip edilmesi gereken önemli bir parametredir. Her ne kadar basit bir kontrolmüş gibi görünse de bu ölçüm sayesinde bebeklerin beyin gelişimi hakkında ciddi ipuçları elde edilmektedir. Bu nedenle rutin doktor kontrollerinde hekimler, boy ve kilo ile birlikte mutlaka baş çevresi ölçümü de yapmaktadır. Düzenli olarak en az 18. aya kadar yapılması gereken baş çevresi ölçümünü, rutin muayeneler dışında evde siz de yapabilirsiniz. Peki, bebeklerde baş çevresi nereden ölçülür? 1, 2, 3 aylık bebeklerde baş çevresi kaç cm olmalı? Sizler için hazırladığımız bu yazıda, bebeklerde baş çevresi ölçümü ile ilgili merak edilenleri derledik, hazırsanız başlayalım.

Bebeklerde Baş Çevresi Ölçümü Nasıl ve Nereden Yapılır?

Bebeklerde baş çevresi ölçümü, en az boy ve kilo ölçümü kadar önemlidir. Zira baş çevresi ölçümü ile bebeğin beyin gelişimi hakkında ciddi ipuçları elde edilmektedir. Bu nedenle rutin doktor kontrollerinde hekimler, boy ve kilo ölçümünün dışında bebeklerin baş çevresini de ölçerler. Tıpkı boy ve kilo ölçümünde belli değerler olduğu gibi baş çevresi ölçümünün de bir eğrisi olur. Ölçüm sonucu da bu eğriye göre değerlendirilir. Bu ölçümlerde eğer bebeğin baş çevresi yaşına göre küçük ise mikrosefali, büyük ise makrosefali durumu söz konusudur. Ortalama değerlerin dışında çıkan ölçüm sonuçları için daha detaylı incelemeler yapılır.

Bebeklerde baş çevresi ölçümü genellikle rutin muayenelerde yapılır. Ancak bazı ebeveynler belli aralıklarla kendileri de ölçüm yapmak isteyebilir. Peki, bebeklerde baş çevresi ölçümü nereden yapılır? En doğru yöntem, bebeğin kafasının arkasındaki çıkıntı ve kaşlarının hemen üstünden ölçüm almaktır. Ölçüm sonucu diğer bebeklerle kıyaslanmamalıdır. Çünkü baş çevresinin büyüklüğü kalıtımsal özelliklerden etkilendiği gibi bebeğin yaşına göre de değişmektedir. Önemli olan, normalin altında veya üstünde bir değerle karşılaşmamaktır.

Bebeklerde Baş Çevresi Kaç Cm Olmalı?

Bebeklerin baş çevresi, henüz anne karnındayken ölçülmeye başlanıyor. Çünkü baş çevresinin ölçüsü, birçok hastalık hakkında fikir verebiliyor. Doğumdan sonra ilk 6 ay her ay, 18. aya kadar ise belli aralıklarla bebeklerin baş çevresinin ölçülmesi öneriliyor. Peki, bebeklerde baş çevresi hangi ayda kaç cm olmalı? Yenidoğan bebeklerin baş çevresi genellikle 33 – 37 cm arasıdır. 3 aylık bebeklerde ortalama 40,5 cm, altı aylık bebeklerde 43 cm, 1 yaşındaki bebeklerde ise ortalama 46 cm civarıdır. 1. yaştan sonra ise baş çevresinin büyüme hızı düşmeye başlar. Bu değerlere sahip bebeklerin gelişimi normal değerlendirilmektedir. Genetik faktörlere göre çok ufak sapmalar görülebilir ancak değerlerde ciddi sapmalar varsa detaylı bir inceleme gerekir.

Bebeğin Baş Çevresinin Küçük Olması (Mikrosefali)

Bebeklerde mikrosefali, yani baş çevresinin küçük olması durumunda bunun kalıtımsal olabileceği akla gelebilir. Burada dikkat edilmesi gereken en önemli nokta, değerdeki sapmanın ne kadar olduğudur. Örneğin normal değerin 3 üzerinde olan sapmalar, beyin fonksiyonlarında bozulmaya ya da bıngıldağın erken kapanmasına neden olabilir. Bu durumda cerrahi operasyonlar yapılmış olsa bile beyin fonksiyonunun kazanılması güçleşebilir.

Bunu da Okuyun: Bıngıldak Neden Kapanmaz?

Bebeğin Baş Çevresinin Büyük Olması (Makrosefali)

Bebeklerde makrosefali, yani baş çevresi büyüklüğü tespit edilirse ileri düzey görüntüleme yöntemlerinden faydalanılır. Herhangi bir patoloji tespit edildiğinde ise bebek beyin cerrahına yönlendirilir. Ciddi bir durum tespit edilmezse bebeğin gelişimi izlenmeye alınır. Bazen de beyin içinde biriken sıvı (hidrosefali) sebebiyle baş çevresi büyüyebilir. Bu gibi durumlarda genellikle cerrahi operasyonlara başvurulur. Beyin dokusunun genetik olarak büyük olması da bebeğin baş çevresi ölçümlerinin normal değerlerden yüksek olmasına neden olabilir. Böylesi bir durumda ailenin diğer üyelerinde de aynı durumun görülmesi olağandır. Tehlikeli bir durum saptanmazsa bebek izlenmeye alınır.

Hidrosefali Nedir?

Hidrosefali, en basit tanımıyla bebeğin beyninde ve beyin çevresinde aşırı derecede beyin omurilik sıvısı birikmesidir. Hastalığın ismi Latincede su ve kafa anlamına gelen kelimelerin birleşiminden oluşmaktadır. Genellikle doğuştan olan veya küçük yaşlarda ortaya çıkan hidrosefali, yetişkinlikte de meydana gelebilir. Hidrosefalinin nedenleri arasında tıkanıklık, sıvı emiliminde sorun olması veya nadiren vücudun çok fazla sıvı üretmesi olabilir. Doğuştan gelen hidrosefali hastalığı hamilelik sırasında yapılan testler ile tespit edilebilir ancak tedavi için doğum beklenir. Hastalığın ilaçla tedavisi mümkün değildir. Bu nedenle tıkanıklığın nedenine, yaşa, genel sağlık durumuna veya hastalığın şiddetine göre çeşitli cerrahi girişimler uygulanır. Tıkanıklığın açılmadığı hastalarda sıvının şant yöntemi ile boşaltılması sağlanır. Bu yöntemde bebeğin kafasına şant ismi verilen bir drenaj sistemi yerleştirilir ve fazla sıvı, vücut tarafından emilebilen başka bölgelere yönlendirilir. Hidrosefalinin en önemli belirtisi bebeğin baş çevresinin büyük olmasıdır. Bıngıldakta genişleme, kafa bölgesinde damarlarda belirginleşme gibi başka belirtiler de eşlik eder.

Sonuç olarak; bebeklerde baş çevresi ölçümü, beyin gelişiminin takip edilebilmesi açısından oldukça önemlidir. Bu nedenle rutin doktor muayeneleri kesinlikle aksatılmamalıdır. Çünkü bu muayenelerde, bebeğin boy ve kilo ölçümünün yanında baş çevresi ölçümü de yapılmaktadır. Çok ufak sapmalarda endişe edilmemeli ancak bebeğin baş çevresinde belirgin bir büyüme varsa mutlaka doktora danışılmalıdır.